Sociaal overleg in 3D-perspectief - het A/B-compromis
Met het net-op-de-valreep compromis rond het eenheidsstatuut heeft de 3D zijn intrede gedaan in het sociaal overleg. In meer dan één betekenis. Om te beginnen een derde dimensie omdat een derde partij, naast de sociale partners, een doorslaggevende rol heeft gespeeld. Natuurlijk is drieledig overleg niet nieuw. De sociale partners hebben op interprofessioneel vlak al altijd driehoekjes op het veld getekend. Maar dit keer wel met een nieuwe dimensie van verregaande complexiteit. Met een derde partij die startte als observator, veranderde in facilitator, uitgroeide tot mediator, om tenslotte knopendoorhakker te worden. Een zeer omslachtige, energievretende werkwijze, die enkel in uitzonderlijke omstandigheden als deze kan verantwoord worden.
Is nu, met dit compromis over opzeg en carensdag, de moeilijkste klip genomen? Of heeft men enkel, en dan nog tijdelijk, het topje van de ijsberg ontweken en volgt straks de onvermijdelijke aanvaring ? Zoals die ene advocaat, ontmoet net vóór het vakantievertrek, dankte voor zoveel ruimte voor juridische conflicten. Als je kijkt naar de kwaliteit van de compromismakers kan je enkel hopen dat de onduidelijkheden en valkuilen vakkundig zullen worden opgeruimd. En al zit er zeer veel mogelijk venijn in de staart, aanhangers van de ‘long tail‘-theorie weten desondanks dat er ook in de staart tal van opportuniteiten zitten.
Daarmee komen we bij het inhoudelijk 3D-aspect van het compromis. Het invoeren van een derde dimensie als toekomstperspectief voor een modern ontslagrecht. Dat voortaan niet alleen meer berust op een opzegperiode, nodig om nieuw werk of een nieuwe werknemer te vinden, en op een vergoeding, ter compensatie van de eenzijdige beëindiging, maar ook op het engagement voor wedertewerkstelling. We hebben het dan over de bepalingen in het compromis over het verplicht outplacement, over de sectorale invulling, over het sociaal passief, enz. De kiemen zijn zeker gezaaid om systemen uit te werken die de inzetbaarheid van de werknemer verhogen. Het creëren van een loopbaanrekening of loopbaanrugzakje moet nu tot de mogelijkheden behoren. En die kans kunnen we bij de uitwerking van het compromis grijpen, op de verschillende niveaus waar verder zal worden overlegd.
Tenslotte onthouden we ook de 3D als verwijzing naar de drie dames die een beslissende rol hebben gespeeld bij het tot stand komen van het compromis. Na het herenakkoord, hebben we nu een ‘compromis des dames‘. Een teken dat de genderwissel in het sociaal overleg aan de orde is.
