Janus Macron
Wie spreekt dezer dagen voor de Westerse wereld? De Verenigde Staten van Donald Trump alvast niet. Het Verenigd Koninkrijk op weg naar de EU-exit evenmin. Bondskanselier Angela Merkel is politiek verzwakt en Duitsland ligt in de knoop met zichzelf. Er is een gapend gat. In dat gat, met de twee voeten vooruit, springt de Franse president Emmanuel Macron.
Macron profileert zich als de politieke leider van de Europese Unie en profileert Frankrijk als een leidende Westerse mogendheid. Hij reist de wereld rond en verzamelt de wereld in Parijs, inclusief klimaattop en een alternatief Davos in Versailles. Ik ben een fan van zijn positief voluntarisme. Macron is de wandelende psychotherapie die de pessimistische Fransen broodnodig hebben en die Frankrijk opnieuw een geloof in de eigen toekomst aanpraat.
Maar welke politieke agenda vergezelt de hyperactieve president? Macron is verkozen door alle klassieke politieke partijen af te vallen. Hij is het wonderkindkind van het nieuwe populisme. Net als Donald Trump heeft hij de macht gegrepen door alle ideologische kleuren in één emotieslogan te vermengen: ‘La France en marche’. De essentie van de marcherende politicus Macron is de afwezigheid van een coherente politieke visie.
Napoleontische grandeur
In plaats van visie is er de persoon en zijn dadendrang. Dat is eigen aan populisme en in het geval Macron ook aan de functie. Hij is uitermate presidentieel en top-down, afstandelijk en dominant als Jupiter, aldus waarnemers. Dat zet hem op één lijn met autoritaire wereldleiders waarmee hij misschien niet toevallig goede banden smeedt. Dat gedijt ook in een centralistisch Frankrijk in eeuwige heimwee naar Napoleontische grandeur. Maar als feitelijke woordvoerder van Europa is dat een risico.
Velen zijn pro-Macron omdat hij pro-Europees zou zijn. Maar je kan het ook anders lezen: hij is pro-Frans en wil de Europese Unie hervormen om Frankrijk te helpen. Enkele voorbeelden. Macron weigert voor de Londense City een bijzondere status na de Brexit. In plaats daarvan lobbyt Frankrijk agressief om financiële spelers vanuit Londen naar Parijs te lokken.
Op recente missie in China was Macron zijn assertieve zelf om tegenover president Xi handelsopenheid te bepleiten. Voorbij de retoriek viel vooral op hoe flexibel Macron ijvert voor Chinese deals met Franse bedrijven. Hij wil meedoen aan Chinese handelsroutes die eigenlijk de westerse globalisering contesteren. Hij is zelfs bereid een strategisch partnerschap voor Airbus op tafel te leggen, wat neerkomt op het wegschenken van Europese technologische kroonjuwelen aan China in ruil voor afzetmarkt.
Dezelfde Macron die in Frankrijk privatisering en ondernemerschap predikt, trekt elders ongegeneerd de kaart van de staat. Het hangt er gewoon van af wat Frankrijk uitkomt. België wordt zelfs ronduit door Franrijk gemanipuleerd om de Rafale straaljager te kopen met flagrante miskenning van de Europese regels voor aanbestedingen. Tot daar het Franse geloof in een federaal Europa.
Franse slag
Ik ben niet naïef. Nationale politici rijden nu eenmaal voor zichzelf en voor hun eigen land: daarvoor zijn ze verkozen. De Europese Unie is altijd een project geweest dat eerst en vooral de deelnemende lidstaten moest dienen. Mijn punt is dat president Macron een politieke janusfiguur is die opportunistisch draait en keert. Dat is een strategisch gegeven. Als we de handelsopenheid van de Britten verliezen en de regelgestrengheid van de Duitsers zien tanen, komt de Franse slag weer boven in de Europese Unie.
Voor België en andere kleine open economieën is dat geen goed nieuws. Wij zijn meer dan grote lidstaten gebaat bij respect voor transparante Europese regels. Wij zijn meer afhankelijk van open concurrentie zonder de zware hand van de staat. De terugkeer van Frankrijk op het Europese voorplan verschuift de zwaartekracht van de Europese Unie in ons nadeel. We moeten bij de les blijven als we daaraan nog meer nationale soevereiniteit willen overdragen.
Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.
Macron profileert zich als de politieke leider van de Europese Unie en profileert Frankrijk als een leidende Westerse mogendheid. Hij reist de wereld rond en verzamelt de wereld in Parijs, inclusief klimaattop en een alternatief Davos in Versailles. Ik ben een fan van zijn positief voluntarisme. Macron is de wandelende psychotherapie die de pessimistische Fransen broodnodig hebben en die Frankrijk opnieuw een geloof in de eigen toekomst aanpraat.
Maar welke politieke agenda vergezelt de hyperactieve president? Macron is verkozen door alle klassieke politieke partijen af te vallen. Hij is het wonderkindkind van het nieuwe populisme. Net als Donald Trump heeft hij de macht gegrepen door alle ideologische kleuren in één emotieslogan te vermengen: ‘La France en marche’. De essentie van de marcherende politicus Macron is de afwezigheid van een coherente politieke visie.
Napoleontische grandeur
In plaats van visie is er de persoon en zijn dadendrang. Dat is eigen aan populisme en in het geval Macron ook aan de functie. Hij is uitermate presidentieel en top-down, afstandelijk en dominant als Jupiter, aldus waarnemers. Dat zet hem op één lijn met autoritaire wereldleiders waarmee hij misschien niet toevallig goede banden smeedt. Dat gedijt ook in een centralistisch Frankrijk in eeuwige heimwee naar Napoleontische grandeur. Maar als feitelijke woordvoerder van Europa is dat een risico.
Velen zijn pro-Macron omdat hij pro-Europees zou zijn. Maar je kan het ook anders lezen: hij is pro-Frans en wil de Europese Unie hervormen om Frankrijk te helpen. Enkele voorbeelden. Macron weigert voor de Londense City een bijzondere status na de Brexit. In plaats daarvan lobbyt Frankrijk agressief om financiële spelers vanuit Londen naar Parijs te lokken.
Op recente missie in China was Macron zijn assertieve zelf om tegenover president Xi handelsopenheid te bepleiten. Voorbij de retoriek viel vooral op hoe flexibel Macron ijvert voor Chinese deals met Franse bedrijven. Hij wil meedoen aan Chinese handelsroutes die eigenlijk de westerse globalisering contesteren. Hij is zelfs bereid een strategisch partnerschap voor Airbus op tafel te leggen, wat neerkomt op het wegschenken van Europese technologische kroonjuwelen aan China in ruil voor afzetmarkt.
Dezelfde Macron die in Frankrijk privatisering en ondernemerschap predikt, trekt elders ongegeneerd de kaart van de staat. Het hangt er gewoon van af wat Frankrijk uitkomt. België wordt zelfs ronduit door Franrijk gemanipuleerd om de Rafale straaljager te kopen met flagrante miskenning van de Europese regels voor aanbestedingen. Tot daar het Franse geloof in een federaal Europa.
Franse slag
Ik ben niet naïef. Nationale politici rijden nu eenmaal voor zichzelf en voor hun eigen land: daarvoor zijn ze verkozen. De Europese Unie is altijd een project geweest dat eerst en vooral de deelnemende lidstaten moest dienen. Mijn punt is dat president Macron een politieke janusfiguur is die opportunistisch draait en keert. Dat is een strategisch gegeven. Als we de handelsopenheid van de Britten verliezen en de regelgestrengheid van de Duitsers zien tanen, komt de Franse slag weer boven in de Europese Unie.
Voor België en andere kleine open economieën is dat geen goed nieuws. Wij zijn meer dan grote lidstaten gebaat bij respect voor transparante Europese regels. Wij zijn meer afhankelijk van open concurrentie zonder de zware hand van de staat. De terugkeer van Frankrijk op het Europese voorplan verschuift de zwaartekracht van de Europese Unie in ons nadeel. We moeten bij de les blijven als we daaraan nog meer nationale soevereiniteit willen overdragen.
Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.
