Lakmoesproef Hongkong
Wordt Hongkong het Berlijn of het Peking van de 21ste eeuw? De Berlijnse Muur viel in 1989 na massabetogingen in een naar vrijheid snakkend Oost-Duitsland: het begin van het einde voor alle communistische dictaturen in Europa. In datzelfde jaar schoot het Chinese communistische regime duizenden betogers aan flarden op het Tiananmenplein in Peking: het einde van het begin van de Chinese democratische beweging.
Een halve eeuw later zijn twee miljoen betogende Hongkong-chinezen, nota bene zowat een kwart van de hele bevolking, vooralsnog niet met tanks te stuiten. Hun dorst voor vrijheid en democratie is niet gelest met de tijdelijke opschorting van een uitleveringswet die hen onder curatele van de Chinese justitie zou plaatsen.
In 1984 beloofde het Verenigd Koninkrijk de overdracht aan China van zijn toenmalige kolonie Hongkong tegen 2007, met een ondertekende garantie dat China gedurende vijftig jaar de persoonlijke vrijheid, de persvrijheid, de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van vereniging, de godsdienstvrijheid en andere grondrechten zou garanderen. De overdracht is gebeurd, maar de vrijheden zijn geleidelijk ondermijnd. De uitleveringswet is de brug te ver voor de moegetergde bevolking.
Testcase
Hongkong is een testcase voor de geopolitieke ontwikkeling van China. Kan de reus China, eens hij op eigen benen staat, wel door andere landen worden vertrouwd om afspraken te respecteren? Kiest China werkelijk voor de internationale orde van recht en regels of gebruikt het die alleen wanneer het zijn nationaal belang dient, zoals in de lopende handelsoorlog met de Verenigde Staten?
Hongkong is vervliedende hoop in bange democratische dagen. Kan Hongkong China nog inspireren richting vrijheid, of zal China Hongkong meeslepen richting techno-totalitarisme? Hongkong en Taiwan zijn het levende bewijs dat geen enkele natuurwet of cultuurhistorische traditie de Chinese samenleving onverenigbaar maakt met westerse democratie. Het communistische regime in China predikt wat graag een alternatief Chinees maatschappijmodel, maar Hongkong verkiest toch de vrijheid.
Hongkong is het symbool dat welvaart niet volstaat. De stadstaat behoort tot de allerrijkste landen op de planeet. Voor de betogers is welvaart evident, maar evident niet genoeg. Belangrijker is wat welvaart zin geeft: de vrijheid om welvaart te maken en te besteden voor het eigen leven, volgens eigen keuzes. Hongkong raakt de gevoelige snaar in Peking precies omdat de communistische partij haar machtspositie claimt via welvaart boven vrijheid.
Welkome moraalbooster
Hongkong is een welkome moraalbooster voor het westen in vertwijfeling. Alle vermaledijde wandaden van het westerse kolonialisme ten spijt, betogen miljoenen voor de weldaden van de Britse koloniale erfenis. De rechtsstaat met zijn onafhankelijke rechters en zijn fundamenteel respect voor menselijke en economische vrijheid is onze beschavingsgift aan de hele wereld. Willen wij nog opkomen voor dat beschavingsmodel in een wereld waarin ons soortelijk machtsgewicht afneemt?
Het valt af te wachten hoe Hongkong verder evolueert. Ik ben niet optimistisch. De pauzering van de beruchte uitleveringswet lijkt tactisch. Strategisch is China gegrepen door de missie om alles wat Chinees is te verenigen onder één regime. Eén China is voor Peking in de 21ste eeuw wat één Amerikaans continent voor de Verenigde Staten was in de 19de eeuw: een ‘manifeste lotsbestemming’. Een harde kern betogers die vervalt in geweld is een schitterend cadeau voor Chinese repressie.
Frontlinie
De rechtsstaat staat voor orde en vrede. Hij wordt niet met geweld maar met vreedzaam protest verdedigd. Maar Hongkong moet ons wel inspireren en stimuleren. De geest van 1989 is nog niet volledig met geweld terug in de fles gewrongen. Hongkong is een frontlinie in een breed gevecht voor de waarden van de mensheid en de orde van de wereld. Laten we dat gevecht vooral vervoegen. De geschiedenis verwacht niets minder.
Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.
Een halve eeuw later zijn twee miljoen betogende Hongkong-chinezen, nota bene zowat een kwart van de hele bevolking, vooralsnog niet met tanks te stuiten. Hun dorst voor vrijheid en democratie is niet gelest met de tijdelijke opschorting van een uitleveringswet die hen onder curatele van de Chinese justitie zou plaatsen.
In 1984 beloofde het Verenigd Koninkrijk de overdracht aan China van zijn toenmalige kolonie Hongkong tegen 2007, met een ondertekende garantie dat China gedurende vijftig jaar de persoonlijke vrijheid, de persvrijheid, de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van vereniging, de godsdienstvrijheid en andere grondrechten zou garanderen. De overdracht is gebeurd, maar de vrijheden zijn geleidelijk ondermijnd. De uitleveringswet is de brug te ver voor de moegetergde bevolking.
Testcase
Hongkong is een testcase voor de geopolitieke ontwikkeling van China. Kan de reus China, eens hij op eigen benen staat, wel door andere landen worden vertrouwd om afspraken te respecteren? Kiest China werkelijk voor de internationale orde van recht en regels of gebruikt het die alleen wanneer het zijn nationaal belang dient, zoals in de lopende handelsoorlog met de Verenigde Staten?
Hongkong is vervliedende hoop in bange democratische dagen. Kan Hongkong China nog inspireren richting vrijheid, of zal China Hongkong meeslepen richting techno-totalitarisme? Hongkong en Taiwan zijn het levende bewijs dat geen enkele natuurwet of cultuurhistorische traditie de Chinese samenleving onverenigbaar maakt met westerse democratie. Het communistische regime in China predikt wat graag een alternatief Chinees maatschappijmodel, maar Hongkong verkiest toch de vrijheid.
Hongkong is het symbool dat welvaart niet volstaat. De stadstaat behoort tot de allerrijkste landen op de planeet. Voor de betogers is welvaart evident, maar evident niet genoeg. Belangrijker is wat welvaart zin geeft: de vrijheid om welvaart te maken en te besteden voor het eigen leven, volgens eigen keuzes. Hongkong raakt de gevoelige snaar in Peking precies omdat de communistische partij haar machtspositie claimt via welvaart boven vrijheid.
Welkome moraalbooster
Hongkong is een welkome moraalbooster voor het westen in vertwijfeling. Alle vermaledijde wandaden van het westerse kolonialisme ten spijt, betogen miljoenen voor de weldaden van de Britse koloniale erfenis. De rechtsstaat met zijn onafhankelijke rechters en zijn fundamenteel respect voor menselijke en economische vrijheid is onze beschavingsgift aan de hele wereld. Willen wij nog opkomen voor dat beschavingsmodel in een wereld waarin ons soortelijk machtsgewicht afneemt?
Het valt af te wachten hoe Hongkong verder evolueert. Ik ben niet optimistisch. De pauzering van de beruchte uitleveringswet lijkt tactisch. Strategisch is China gegrepen door de missie om alles wat Chinees is te verenigen onder één regime. Eén China is voor Peking in de 21ste eeuw wat één Amerikaans continent voor de Verenigde Staten was in de 19de eeuw: een ‘manifeste lotsbestemming’. Een harde kern betogers die vervalt in geweld is een schitterend cadeau voor Chinese repressie.
Frontlinie
De rechtsstaat staat voor orde en vrede. Hij wordt niet met geweld maar met vreedzaam protest verdedigd. Maar Hongkong moet ons wel inspireren en stimuleren. De geest van 1989 is nog niet volledig met geweld terug in de fles gewrongen. Hongkong is een frontlinie in een breed gevecht voor de waarden van de mensheid en de orde van de wereld. Laten we dat gevecht vooral vervoegen. De geschiedenis verwacht niets minder.
Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.
