De laatste kans voor Frankrijk
Oef! In het hartland van de Europese Unie, in de symboolnatie Frankrijk, wordt de machtige president dus niet de incarnatie van een donker, extreemrechts, half-xenofobisch, anti-Europees en antiliberaal ressentiment. We halen opgelucht adem. Maar daarmee is echt wel het beste gezegd.
De score van Marine Le Pen in 2017 is bijna het dubbele van die van haar vader Jean-Marie in 2002. De Franse jongeren kiezen overwegend ofwel extreemrechts, ofwel extreemlinks. De klassieke Franse politieke partijen zijn gedecimeerd of verscheurd. De hele politieke klasse verzinkt in een collectieve staat van verdenking bij de Franse publieke opinie. Wat gaat dat geven bij de aankomende parlementsverkiezingen in juni? Wat gaat dat geven binnen vijf jaar, wanneer het demografisch aandeel van zowel jongeren als immigranten verder de Franse politieke weegschaal zal beïnvloeden?
Communisme levend en wel
Frankrijk loopt een paar generaties achter in politieke evolutie. Dertig jaar na zijn totale implosie is het communisme er nog levend en wel, nauwelijks te onderscheiden van het extreemlinkse populisme van Jean-Luc Mélenchon. Thatcher of Reagan heeft Frankrijk noch gekend, noch omarmd. Zijn gecentraliseerd en bureaucratisch samenlevingsmodel, terend op een institutionele vermenging van politieke en bedrijfselites, is al lang versleten. Clinton of Blair, die beiden socialisme met markteconomie hebben verzoend, zijn aan Frankrijk voorbijgegaan. Dirigisme, nationalisme en protectionisme blijven het DNA van het Franse economische beleid.
Met Macron kiezen de Fransen nu een Franse Barack Obama: een jonge politieke nieuweling zonder track-record, zonder heldere sociaaleconomische visie, verkozen met een politiek Esperanto van ‘hoop en verandering’. Een echte outsider ook, zonder politieke partij, zonder stabiele achterban en zonder duidelijk mandaat van een kiezer die evenzeer tegen Le Pen als voor Macron heeft gestemd. Het is echt een gigantische gok.
Frankrijk zal zwaar wegen. Op België, omdat Wallonië de politieke echokamer van Frankrijk is. Wat de nieuwbakken president in het Élysée zal doen of laten, zal nazinderen in het Élysette in Namen en dus ook in de Wetstraat. Of Wallonië aan de extreemlinkse verlokking kan weerstaan, zal mee worden bepaald door de komende evoluties in Parijs.
Meeloper
Op Europa, omdat Frankrijk broodnodig is voor het herstellen van een stevige Europese as. Zijn economische malaise heeft Frankrijk gedegradeerd tot een meeloper. Het Verenigd Koninkrijk gaat weg. Italië is hopeloos. Centraal- en Oost-Europa zijn rusteloos. Duitsland alleen kan het Europese schip niet krachtig sturen. Zonder een Franse renaissance zal de Europese Unie vierkant blijven draaien.
Op ons samenlevingsmodel ook, omdat Frankrijk via zijn fameuze ‘citoyenneté’ natuurlijk leiderschap heeft in het herbevestigen van burgerschap als het noodzakelijke bindmiddel in onze superdiverse samenlevingen. Tijdens de kiescampagne ging Macron voor een positief patriottisme als alternatief voor nationalisme, extremisme en multiculturalisme. Ik ben benieuwd.
Zal Macron slagen in een hervormingsdrift waarin alle presidenten sedert Mitterrand hebben gefaald? Als hij het echt meent, worden het heetgebakerde tijden in een land dat regionaal en electoraal compleet verdeeld is. Als hij faalt, staat meer dan de toekomst van Frankrijk op het spel.
De score van Marine Le Pen in 2017 is bijna het dubbele van die van haar vader Jean-Marie in 2002. De Franse jongeren kiezen overwegend ofwel extreemrechts, ofwel extreemlinks. De klassieke Franse politieke partijen zijn gedecimeerd of verscheurd. De hele politieke klasse verzinkt in een collectieve staat van verdenking bij de Franse publieke opinie. Wat gaat dat geven bij de aankomende parlementsverkiezingen in juni? Wat gaat dat geven binnen vijf jaar, wanneer het demografisch aandeel van zowel jongeren als immigranten verder de Franse politieke weegschaal zal beïnvloeden?
Communisme levend en wel
Frankrijk loopt een paar generaties achter in politieke evolutie. Dertig jaar na zijn totale implosie is het communisme er nog levend en wel, nauwelijks te onderscheiden van het extreemlinkse populisme van Jean-Luc Mélenchon. Thatcher of Reagan heeft Frankrijk noch gekend, noch omarmd. Zijn gecentraliseerd en bureaucratisch samenlevingsmodel, terend op een institutionele vermenging van politieke en bedrijfselites, is al lang versleten. Clinton of Blair, die beiden socialisme met markteconomie hebben verzoend, zijn aan Frankrijk voorbijgegaan. Dirigisme, nationalisme en protectionisme blijven het DNA van het Franse economische beleid.
Met Macron kiezen de Fransen nu een Franse Barack Obama: een jonge politieke nieuweling zonder track-record, zonder heldere sociaaleconomische visie, verkozen met een politiek Esperanto van ‘hoop en verandering’. Een echte outsider ook, zonder politieke partij, zonder stabiele achterban en zonder duidelijk mandaat van een kiezer die evenzeer tegen Le Pen als voor Macron heeft gestemd. Het is echt een gigantische gok.
Frankrijk zal zwaar wegen. Op België, omdat Wallonië de politieke echokamer van Frankrijk is. Wat de nieuwbakken president in het Élysée zal doen of laten, zal nazinderen in het Élysette in Namen en dus ook in de Wetstraat. Of Wallonië aan de extreemlinkse verlokking kan weerstaan, zal mee worden bepaald door de komende evoluties in Parijs.
Meeloper
Op Europa, omdat Frankrijk broodnodig is voor het herstellen van een stevige Europese as. Zijn economische malaise heeft Frankrijk gedegradeerd tot een meeloper. Het Verenigd Koninkrijk gaat weg. Italië is hopeloos. Centraal- en Oost-Europa zijn rusteloos. Duitsland alleen kan het Europese schip niet krachtig sturen. Zonder een Franse renaissance zal de Europese Unie vierkant blijven draaien.
Op ons samenlevingsmodel ook, omdat Frankrijk via zijn fameuze ‘citoyenneté’ natuurlijk leiderschap heeft in het herbevestigen van burgerschap als het noodzakelijke bindmiddel in onze superdiverse samenlevingen. Tijdens de kiescampagne ging Macron voor een positief patriottisme als alternatief voor nationalisme, extremisme en multiculturalisme. Ik ben benieuwd.
Zal Macron slagen in een hervormingsdrift waarin alle presidenten sedert Mitterrand hebben gefaald? Als hij het echt meent, worden het heetgebakerde tijden in een land dat regionaal en electoraal compleet verdeeld is. Als hij faalt, staat meer dan de toekomst van Frankrijk op het spel.
