Naar overzicht

Chinese agressie

De vraag van het derde decennium van de 21ste eeuw is hoe de relatie tussen de Verenigde Staten en China zal consolideren. Voorbij is de fase van spontane globalisering, van wederzijdse economische winst en onderlinge politieke tolerantie. Sinds het presidentschap van Donald Trump zijn we definitief beland in een fase van strategische concurrentie en machtsstrijd. Het presidentschap van Joe Biden zal bepalen hoever we doorglijden richting confrontatie.

Van Biden wordt meer omzichtigheid en elegantie verwacht dan van de populist Trump. Maar stijl alleen zal niet het verschil maken. De objectieve tegenstelling van belangen blijft. Die wordt meer gevoed door Peking dan door Washington. Donald Trump trok ten oorlog met invoertarieven omwille van het Chinese economische model dat met communistische planning en staatssteun de kapitalistische wereldeconomie wil domineren. Dat zal onder Biden niet snel veranderen.

Wat wel is veranderd, is het gedrag van China. Een technocratisch communistisch bewind is er ingeruild voor een nationalistisch autoritair regime. Binnen China wordt elke tegenstand platgewalst, opgesloten of weggezuiverd, van de arme Oeigoeren tot de rijkste topondernemer. Buiten China stuit elke weerstand op brutale Chinese escalatie. Hongkong wordt systematisch en genadeloos de duimschroeven aangedraaid. Taiwan wordt steeds meer met militaire oefeningen en schendingen van zijn luchtruim geïntimideerd. Indië voelt de harde hand en de hete adem van het Chinese leger in de vreedzame en koude bergzones rond Tibet.

China knijpt waar het hevig pijn doet


Maar onze spiegel heet Australië. Ziedaar een westerse democratie die 5G niet aan het Chinese Huawei wil overlaten en zowaar aandringt op een onafhankelijk onderzoek naar de oorsprong van de coronapandemie. Dat volstaat voor systematische Chinese handelsrepressie. Vlees, hout, kreeft, steenkool, wijn en gerst: niets wat Australië naar China exporteert, is veilig voor arbitraire Chinese druk, belemmering en invoerheffing. China is de grootste exportmarkt voor Australië en China knijpt waar het hevig pijn doet.

Alsof de boodschap nog niet duidelijk genoeg is, formuleert de Chinese ambassade in Canberra een lijst met veertien grieven aan het adres van de Australische regering, waaronder zelfs… de tolerantie voor China-kritische pers in Australië. Zoals het al eerder met multinationals deed, gaat China nu achter landen aan om staatspropaganda buiten de Chinese staatsgrenzen te propageren. De agressie van het Chinese regime benadert stilaan dat van de voormalige Sovjet-Unie in de hoogdagen van de Koude Oorlog.

China geeft Europa en Amerika een groot geschenk. Welk land gelooft nog altijd in de vreedzame opkomst van China? Wie wil economische toenadering tot China riskeren als de prijs vazalstatus is? Chinese intimidatie dreigt zich als een boemerang tegen China te keren. Amerika krijgt de kans om de rest van de wereld voor zich te winnen met een agenda die zowel de Amerikaanse belangen als de internationale rechtsorde zal dienen.

Professionalisme en diplomatie


Onder president Biden zullen professionalisme en diplomatie terugkeren in het Witte Huis. Dat zijn machtiger wapens dan de tirades en tarieven van Donald Trump. Ze kunnen internationale instellingen als de Wereldhandelsorganisatie versterken in een scherpere strijd voor eerlijke handel. Ze kunnen de relaties met Europa herstellen voor een nieuw partnerschap dat de spelregels voor het digitale tijdperk op westerse maat schoeit. Ze kunnen China insluiten met strategische allianties die Japan opkrikken en Indië omarmen.

Verdeel en heers is een aloude imperiale wetmatigheid. China is hard op weg om zijn economische, strategische en geopolitieke concurrenten tegen zich te verenigen. Dat is slecht nieuws voor China en voor de wereldvrede in deze eeuw.

Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.