Belgische klei
Als academicus heb ik het voorrecht bij tijd en wijl in het buitenland te kunnen vertoeven om de geest te voeden, de pen te scherpen en België even te vergeten. Wanneer ik daarna weer aansluit bij de heimat, treft mij vaak hoezeer wij vastzitten in oude ideologische klei die elders al lang naar de bodem van de geschiedenis is weggezakt. Het was deze keer weer van dat.
Op weg naar kantoor op de eerste Belgische werkdag na mijn terugkeer, stond de radio nog niet op of het ging over pensioenen. Ik kon mijn oren niet geloven. Niet alleen kritiek op regeringskeuzes, maar opnieuw pensioenopbod dat elke noodzaak van pensioenhervorming contesteert, gesteund door een vakbondskrantje dat bij lectuur uitblinkt in gemanipuleerde cijfers en halve waarheden. Fake pensioennieuws. Diepe zucht.
We zijn ziek. Hoelang palaveren we nu al over de pensioenen? Hoeveel officiële pensioencommissies zijn er in België nodig? We hebben blijkbaar een groot onvermogen tot nuchterheid. Elke becijfering die op nuchterheid gebaseerd is, leert namelijk dat de combinatie van talrijke babyboomers, hogere levensverwachting en lager geboortecijfer, een hervorming van loopbanen en pensioenen noodzakelijk maakt. Pensioenstrijders die deze realiteit ontkennen, ondergraven het systeem dat ze willen behouden. Ze voeden en recycleren uitzichtloos pensioenverzet.
Permanent juk
Wanneer gaan we het debat over onze toekomst bevrijden van discussies over de factuur van het verleden? Wanneer gaan we beseffen dat de echte vraag niet is of de pensioenfactuur van de vergrijzing betaalbaar is, maar wat voor samenleving we aan de jongere generaties willen nalaten? Willen we een samenleving die voor jongeren geen permanent juk is? Willen we een samenleving die kansen biedt en de behoeften van de toekomst kan beantwoorden? Dan is pensioenhervorming onafwendbaar en hoogdringend.
Het Belgische pensioennegationisme gedijt op een grondlaag van ideologisch dogmatisme dat economische wetmatigheden ontkent. Schulden, groei of belastingen: het doet er allemaal weinig toe. Net zo min als eigendom, blijkbaar. Dat was de teneur van de opgefokte hetze die met de hulp van De Standaard werd losgelaten op de nietsvermoedende Hernando de Soto naar aanleiding van diens eredoctoraat aan de UGent.
Plaatsvervangende schaamte
De Soto is internationaal gelauwerd voor zijn werk over eigendom als hefboom voor de ontwikkeling van arme landen. In publicaties, projecten en adviesverlening heeft hij eigendomsrechten gebruikt als wapens tegen armoede, tegen uitbuiting en tegen terrorisme. In België wordt hij gekielhaald door antikapitalistische activisten die nog in de tijd van Karl Marx leven. Ik had plaatsvervangende schaamte toen de man bij het begin van een publieke lezing aan mijn dierbare universiteit de pas werd afgesneden door luid scanderende radicale jongeren die vervolgens de zaal uitliepen, badend in de ziedende woede van hun grote linkse gelijk.
Als de protesteerders waren gebleven, hadden ze een fascinerende en genuanceerde getuigenis gehoord van hoe de erkenning van eigendom de kleine arme man kan laten deelnemen aan welvaartsgroei, de informele economie kan corrigeren en samenlevingen kan stabiliseren. De Soto is geen marktfundamentalist, noch een apologeet van de dictatuur. Zijn concept van eigendom is gebaseerd op een voorafgaand sociaal contract van bezitsverdeling dat de eigenheid van een land weerspiegelt. Hij beseft het belang van de rechtsstaat die de klassenstaat vermijdt.
Maar het volstaat om eigendom en vrijheid te verdedigen om in België met ideologische pek en veren te worden ingesmeerd. De Soto slaat de nagel op de kopt wanneer hij in De Morgen het protest tegen zijn eredoctoraat betitelt als ‘echt passé en ideologisch’. Hij verwondert er zich over dat ‘men de klassieke opdeling tussen links en rechts niet weet te overstijgen’. Inderdaad. Welkom in België.
Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.
Op weg naar kantoor op de eerste Belgische werkdag na mijn terugkeer, stond de radio nog niet op of het ging over pensioenen. Ik kon mijn oren niet geloven. Niet alleen kritiek op regeringskeuzes, maar opnieuw pensioenopbod dat elke noodzaak van pensioenhervorming contesteert, gesteund door een vakbondskrantje dat bij lectuur uitblinkt in gemanipuleerde cijfers en halve waarheden. Fake pensioennieuws. Diepe zucht.
We zijn ziek. Hoelang palaveren we nu al over de pensioenen? Hoeveel officiële pensioencommissies zijn er in België nodig? We hebben blijkbaar een groot onvermogen tot nuchterheid. Elke becijfering die op nuchterheid gebaseerd is, leert namelijk dat de combinatie van talrijke babyboomers, hogere levensverwachting en lager geboortecijfer, een hervorming van loopbanen en pensioenen noodzakelijk maakt. Pensioenstrijders die deze realiteit ontkennen, ondergraven het systeem dat ze willen behouden. Ze voeden en recycleren uitzichtloos pensioenverzet.
Permanent juk
Wanneer gaan we het debat over onze toekomst bevrijden van discussies over de factuur van het verleden? Wanneer gaan we beseffen dat de echte vraag niet is of de pensioenfactuur van de vergrijzing betaalbaar is, maar wat voor samenleving we aan de jongere generaties willen nalaten? Willen we een samenleving die voor jongeren geen permanent juk is? Willen we een samenleving die kansen biedt en de behoeften van de toekomst kan beantwoorden? Dan is pensioenhervorming onafwendbaar en hoogdringend.
Het Belgische pensioennegationisme gedijt op een grondlaag van ideologisch dogmatisme dat economische wetmatigheden ontkent. Schulden, groei of belastingen: het doet er allemaal weinig toe. Net zo min als eigendom, blijkbaar. Dat was de teneur van de opgefokte hetze die met de hulp van De Standaard werd losgelaten op de nietsvermoedende Hernando de Soto naar aanleiding van diens eredoctoraat aan de UGent.
Plaatsvervangende schaamte
De Soto is internationaal gelauwerd voor zijn werk over eigendom als hefboom voor de ontwikkeling van arme landen. In publicaties, projecten en adviesverlening heeft hij eigendomsrechten gebruikt als wapens tegen armoede, tegen uitbuiting en tegen terrorisme. In België wordt hij gekielhaald door antikapitalistische activisten die nog in de tijd van Karl Marx leven. Ik had plaatsvervangende schaamte toen de man bij het begin van een publieke lezing aan mijn dierbare universiteit de pas werd afgesneden door luid scanderende radicale jongeren die vervolgens de zaal uitliepen, badend in de ziedende woede van hun grote linkse gelijk.
Als de protesteerders waren gebleven, hadden ze een fascinerende en genuanceerde getuigenis gehoord van hoe de erkenning van eigendom de kleine arme man kan laten deelnemen aan welvaartsgroei, de informele economie kan corrigeren en samenlevingen kan stabiliseren. De Soto is geen marktfundamentalist, noch een apologeet van de dictatuur. Zijn concept van eigendom is gebaseerd op een voorafgaand sociaal contract van bezitsverdeling dat de eigenheid van een land weerspiegelt. Hij beseft het belang van de rechtsstaat die de klassenstaat vermijdt.
Maar het volstaat om eigendom en vrijheid te verdedigen om in België met ideologische pek en veren te worden ingesmeerd. De Soto slaat de nagel op de kopt wanneer hij in De Morgen het protest tegen zijn eredoctoraat betitelt als ‘echt passé en ideologisch’. Hij verwondert er zich over dat ‘men de klassieke opdeling tussen links en rechts niet weet te overstijgen’. Inderdaad. Welkom in België.
Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.
