Naar overzicht

Welvaartsambitie

Op amper zes maanden tijd is een virus uitgegroeid tot een pandemie, een kunstmatig economisch coma, de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog, een revolutie voor overheden en markten, en een transformatie van de wereldorde. Al die tijd zijn onze Belgische federale politici vooral blijven bekvechten over de eigen navel.

De sociaaleconomische en budgettaire verwoesting die corona heeft aangericht, is nu hun objectieve bondgenoot. Ze laat toe om tegenpolen te verenigen door iedereen zijn zin te geven: uitkeringen en belastingverhogingen voor de socialisten, beloftes van staatshervorming voor de Vlaams-nationalisten. De begroting kleurt sowieso donkerrood en Europa ziet alles door de vingers.

De overheersende ambitie van onze politieke leiders moet zijn om België in het koppeloton van Europa te krijgen. België is een klein land dat alleen door economische sterkte invloed heeft. De overheersende prioriteit is nieuwe welvaart met nieuwe werkgelegenheid. Het overheersende risico is afglijden naar een staartgroep van half failliete, slecht bestuurde en chronisch deficiënte landen.

Inzetten op vernieuwing


Met de overheid in de cockpit en spotgoedkoop relancegeld in de tank kunnen we strategisch inzetten op vernieuwing, bijvoorbeeld in duurzame energie, digitalisering, e-commerce, nieuwe mobiliteit en infrastructuur. Een eenmalige investeringsdrive kan ons welvaartspotentieel upgraden en hoogwaardige banencreatie inzetten. De wederopbouw na de oorlog schonk ons een erfenis van wegen en tunnels. Laten we de toekomst een nieuwe erfenis schenken.

Gezondheid en volksgezondheid zijn na corona nieuwe groeisectoren. Ze vergen meer soevereiniteit, meer capaciteit, nieuwe dienstverlening, nieuwe technologie: het fundament van een echte zorgeconomie. De nieuwe globalisering dwingt multinationals tot meer regionale productiecapaciteit. Met onze wereldhavens en de knowhow van onze maakindustrie is ook dat een nieuwe groeimarkt. Dat vergt ook Belgische ambitie in het Europese relancebeleid. Als Europa de nieuwe Airbus zoekt, moet die ook bij ons gemaakt worden.

Leg niet belastingverhoging maar belastinghervorming op tafel. Studies leren dat een betere belastingmix miljarden aan efficiëntiewinsten en economisch potentieel kan opleveren, jaarlijks. Gebruik de luxe van begrotingsflexibiliteit voor een hervorming over meerdere jaren, die anders ondenkbaar zou zijn. Blijf de lasten op arbeid verlagen en de financiering van sociale zekerheid verbreden. Ook dat stimuleert de werkgelegenheid.

Focus niet op de uitkeringen, maar op hun voorwaarden. Op korte termijn confronteren we massawerkloosheid. Op middellange termijn missen we inzetbaar talent. Onze enige reserve zit bij groepen die vooral noch actief, noch werkzoekend zijn. Gebruik uitkeringen daarom niet alleen als een vervangingsinkomen, maar ook als een investering in talent. In de overgangsfase van crisis naar groei kunnen we uitkeringen selectief gebruiken als loonsubsidie. Werken is dan het beste leren.

Lonen tellen, flexibiliteit ook


De koppeling van leren, werken en inkomen zal transversaal worden en zal ons perspectief op arbeid en zekerheid veranderen. Maar vergeet uw klassiekers niet. Lonen tellen. Minimumlonen bevorderen welvaartsdynamiek als ze arbeidsproductiviteit vertalen en ondersteunen, niet als ze die ondermijnen. Flexibiliteit telt. Afspraken op bedrijfsmaat zijn moeilijk of onmogelijk in de structuren van collectief overleg. Allerlei arbeidsstatuten en uitzonderingen zijn een log alternatief. Herstructureringen moeten inzetten op begeleiden en investeren, niet op het afkopen van ontslagen. Tijdelijk werkloosheid moet een brug naar werk blijven. En brugpensioen is des duivels.

Er is geen strategische relance mogelijk zonder strategische samenwerking tussen verschillende beleidsniveaus. Dat is niet anders in andere landen: alleen in China beslist één niveau alles. België is complex, moet eenvoudiger maar mag geen alibi zijn. Het is mogelijk. Het is een kwestie van verantwoordelijkheid en durf, van gedeeld algemeen belang.