Naar overzicht

Vlaanderen heeft nood aan ambitieus pad

Regeren is kiezen maar ook realiseren. En dan verwacht je in een Vlaams regeerakkoord van 300 pagina's duidelijke doelstellingen voor de relevante beleidsdomeinen en antwoorden op 'wat willen we bereiken, wat gaan we doen en wat mag het kosten?'

In het Vlaams regeerakkoord worden duidelijke en belangrijke keuzes gemaakt. Een ervan is het gebruik van gestandaardiseerde proeven in het onderwijs die net- en koepeloverschrijdend zijn. En op een aantal punten wordt afgestapt van eerdere pistes, zoals het M-decreet en de brede eerste graad.

Helaas is die duidelijkheid er niet altijd. Men gaat bijvoorbeeld 'het groeipakket, het nieuwe systeem van kinderbijslag... efficiënter organiseren'. Hoe, en met welk concreet doel, blijft in het midden. In de vorige regeerperiode waren er concrete doelstellingen voor het verminderen van kinderarmoede, nu vind je geen cijfers meer terug.

Positief in het Vlaams regeerakkoord is wel dat men sociale voordelen meer zal toekennen op basis van het inkomen in plaats van op basis van het statuut, om de werkloosheidsval te ontwijken. Ook hoopgevend is de keuze voor een aanklampend arbeidsmarktbeleid. Dat is nodig om de ambitie van een werkzaamheidsgraad van 80 procent waar te maken.

Het regeerakkoord onderschrijft de zeer ambitieuze doelstelling om de CO2-uitstoot tegen 2050 met 80 procent te doen dalen, maar de maatregelen in het akkoord zullen niet volstaan.

Het regeerakkoord vermeldt ook het oprichten van 'een industrieforum waar de minister-president en de inhoudelijk bevoegde ministers halfjaarlijks het industrieel beleid overleggen met de belangrijkste industriële sectororganisaties'. Overleg is goed, maar zie er wel op toe dat voldoende expertise aan bod komt in de uitwerking van een visie in plaats van enkel te focussen op de behartiging van kortetermijnbelangen en op het verdelen van de koek. De Europese Commissie raadt aan te streven naar een verwerkende nijverheid die 20 procent van het bruto binnenlands product inneemt.

Samenwerking


Het is ook uitkijken naar de invulling van het voornemen ondernemerschap te stimuleren op alle leeftijden als een evenwaardige keuze voor 'iedere werkzoekende en leerling'. Het introduceren van entrepreneurprojecten als lesinhoud in het onderwijs is daar een onderdeel van.

In talloze domeinen hangt de implementatie ook af van een goede samenwerking tussen de Vlaamse overheid en de andere overheden. Zo stelt het regeerakkoord een snelle uitrol van het supersnel mobiel internet 5G in Vlaanderen prioritair. Goed, maar de onderhandelingen met de federale overheid over het aandeel in de verdeling van de eenmalige en jaarlijkse opbrengsten van de veiling van het breedbandspectrum blokkeren het dossier. Die patstelling veroorzaakt flink wat economische en maatschappelijke schade.

Voor innovatiebeleid lijkt men wel in staat de ambitie en de middelen op elkaar af te stemmen door het benutten van de expertise in kennisinstellingen. Dat moet in zo veel mogelijk domeinen gebeuren.

Het regeerakkoord verwijst naar Nederland en Scandinavië. Die landen slagen er vooral in langetermijndoelstellingen te definiëren, en de vooruitgang te meten op de weg erheen. Bij ons wordt heel weinig gerapporteerd over output, laat staan dat de doelstellingen over meerdere domeinen heen gedefinieerd worden.

Kwalitatief inzicht


Nochtans gaat het gewoon over het kunnen antwoorden op een paar simpele vragen: 'Wat willen we bereiken, wat gaan we doen en wat mag het kosten?' En vervolgens: 'Hebben we bereikt wat we hebben beoogd, hebben we gedaan wat we daarvoor gingen doen en heeft het gekost wat we dachten dat het zou kosten?' De begroting formeel op orde hebben is nog iets anders dan kwalitatief inzicht te hebben in de bestedingen, zodat daarop gestuurd kan worden.

Er is meer dan genoeg kennis en talent in de openbare diensten, de privésector, het middenveld en onze kennisinstellingen om een plan uit te tekenen voor een echt ambitieus pad. Zo'n plan moet mobiliserend en motiverend zijn voor iedereen. Het tekent een toekomstbeeld, maar het zal niet gemakkelijk zijn en inspanningen vergen. Landen als Zwitserland, Denemarken, Noorwegen, Finland of Canada konden het. Alles begint bij ambitie.