Realiteitscheck
Wat te denken van president Trump die de G7-top in Canada eerst 10 op 10 geeft en enkele uren later volledig torpedeert en de Canadese premier de huid vol scheldt, allemaal via Twitter? Voorbij de boertige machostijl, geeft Trump de zes andere G7-naties een realiteitscheck. Hij vindt de groep van Westerse democratische industrielanden onbelangrijk, getuige zijn late verschijning en vervroegd vertrek. Hij wil het antiwesterse autocratische Rusland erbij. Hij heeft geen boodschap aan geopolitiek violenstemmen met gelijkgezinde landen want hij wil Amerika Eerst.
We zijn één derde ver in de ambtstermijn van Trump. Eén zaak is inmiddels duidelijk: hij doet wat hij beloofd heeft. Op nationaal vlak heeft Trump de grootste belastingverlaging sedert de jaren 1980 doorgevoerd en loopt zijn agenda van economische deregulering. Internationaal tikt hij alle vakjes van verkiezingsbeloftes: uit het klimaatakkoord van Parijs gestapt, het nucleair akkoord met Iran opgeblazen, handelsoorlog gestart, ambassade in Jeruzalem geopend, en internationale organisaties de wacht aangezegd: de Wereldhandelsorganisatie, de Verenigde Naties, de NATO, nu ook de G7.
Tijdens de kiescampagne geloofden velen – mezelf inbegrepen – dat je Trump wel ernstig moest nemen op de problemen die hij aankaartte maar niet op de maatregelen die hij beloofde. Dat is dus een vergissing gebleken, vooralsnog. Trump betekent de eenzijdige opzegging door Amerika van de wereldorde die alle voorgaande Amerikaanse presidenten sedert het einde van de Tweede Wereldoorlog hebben opgebouwd. Echt verbijsterend is de vaststelling dat deze omslag de persoon van Trump ver overstijgt.
Populariteit
Trump is als vrijbuiter in het Witte Huis terechtgekomen, als luidkeelse opposant van de beleidsorthodoxie van de Republikeinse Partij. Sedertdien is die partij collectief door de bocht richting Trump gevlogen. Trump is intussen de Republikeinse Partij geworden. Hij kent er geen oppositie. Zijn populariteit onder republikeinse kiezers is historisch hoog: alleen George W. Bush in de nadagen van 9/11 was ooit populairder.
De Amerikaanse Democratische Partij lust Trump niet met zijn binnenlands beleid, maar over zijn buitenlands beleid blijft ze opvallend rustig. Globalisering is ook aan de Amerikaanse linkerzijde verdacht. Wie denkt dat we na Trump zullen teruggaan naar de VS van Clinton en Obama vergist zich. De realiteitscheck is dat de wereld gedomineerd wordt door opportunistische regimes die elk op hun manier macht en rijkdom voor zichzelf willen: China, Rusland, en nu ook de VS.
We kunnen hopen dat de G7 min de VS, samen met de Europese Unie, koers houden. Maar hebben Europa, Canada en Japan de kracht om tussen te komen in internationale conflicten, om het Midden Oosten en Israël te forceren, om tegen Rusland een vuist te maken, om de handelspraktijken van China te corrigeren, om de proliferatie van nucleaire wapens tegen te gaan? Het zijn retorische vragen. Europa krijgt de straat niet schoon als het niet eens voor de eigen dorpel kan vegen: de relatie met Turkije, de Brexit, de vluchtelingenstroom en de Euro-crisis blijven maar etteren.
Kiezers
Laten we ook beseffen dat het niet over Donald Trump gaat, maar over zijn kiezers. De golf van populistische weerzin en opstand waarop Trump naar Washington DC is gerold, rolt ook over Europa: in het Verenigd Koninkrijk met Brexit, in Italië, Oostenrijk, Hongarije, Polen en Slovenië. Overal staan verworven principes van democratische rechtsstaat en eerlijke handel onder druk. Overal regeren nationalistische en protectionistische instincten.
De aversie voor Trump is begrijpelijk maar gemakkelijk. Ze leidt de aandacht af van ons eigen falen. Ze illustreert hoe afhankelijk wij zijn van het land dat door Trump wordt geleid. Ook voor ons tellen de daden. Wanneer we de daad bij het woord zouden voegen, riskeren we de escalatie die we ons niet kunnen permitteren. Zolang we dat risico niet willen nemen, zal Trump van zijn destructieve precedent het nieuwe normaal blijven maken.
Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.
We zijn één derde ver in de ambtstermijn van Trump. Eén zaak is inmiddels duidelijk: hij doet wat hij beloofd heeft. Op nationaal vlak heeft Trump de grootste belastingverlaging sedert de jaren 1980 doorgevoerd en loopt zijn agenda van economische deregulering. Internationaal tikt hij alle vakjes van verkiezingsbeloftes: uit het klimaatakkoord van Parijs gestapt, het nucleair akkoord met Iran opgeblazen, handelsoorlog gestart, ambassade in Jeruzalem geopend, en internationale organisaties de wacht aangezegd: de Wereldhandelsorganisatie, de Verenigde Naties, de NATO, nu ook de G7.
Tijdens de kiescampagne geloofden velen – mezelf inbegrepen – dat je Trump wel ernstig moest nemen op de problemen die hij aankaartte maar niet op de maatregelen die hij beloofde. Dat is dus een vergissing gebleken, vooralsnog. Trump betekent de eenzijdige opzegging door Amerika van de wereldorde die alle voorgaande Amerikaanse presidenten sedert het einde van de Tweede Wereldoorlog hebben opgebouwd. Echt verbijsterend is de vaststelling dat deze omslag de persoon van Trump ver overstijgt.
Populariteit
Trump is als vrijbuiter in het Witte Huis terechtgekomen, als luidkeelse opposant van de beleidsorthodoxie van de Republikeinse Partij. Sedertdien is die partij collectief door de bocht richting Trump gevlogen. Trump is intussen de Republikeinse Partij geworden. Hij kent er geen oppositie. Zijn populariteit onder republikeinse kiezers is historisch hoog: alleen George W. Bush in de nadagen van 9/11 was ooit populairder.
De Amerikaanse Democratische Partij lust Trump niet met zijn binnenlands beleid, maar over zijn buitenlands beleid blijft ze opvallend rustig. Globalisering is ook aan de Amerikaanse linkerzijde verdacht. Wie denkt dat we na Trump zullen teruggaan naar de VS van Clinton en Obama vergist zich. De realiteitscheck is dat de wereld gedomineerd wordt door opportunistische regimes die elk op hun manier macht en rijkdom voor zichzelf willen: China, Rusland, en nu ook de VS.
We kunnen hopen dat de G7 min de VS, samen met de Europese Unie, koers houden. Maar hebben Europa, Canada en Japan de kracht om tussen te komen in internationale conflicten, om het Midden Oosten en Israël te forceren, om tegen Rusland een vuist te maken, om de handelspraktijken van China te corrigeren, om de proliferatie van nucleaire wapens tegen te gaan? Het zijn retorische vragen. Europa krijgt de straat niet schoon als het niet eens voor de eigen dorpel kan vegen: de relatie met Turkije, de Brexit, de vluchtelingenstroom en de Euro-crisis blijven maar etteren.
Kiezers
Laten we ook beseffen dat het niet over Donald Trump gaat, maar over zijn kiezers. De golf van populistische weerzin en opstand waarop Trump naar Washington DC is gerold, rolt ook over Europa: in het Verenigd Koninkrijk met Brexit, in Italië, Oostenrijk, Hongarije, Polen en Slovenië. Overal staan verworven principes van democratische rechtsstaat en eerlijke handel onder druk. Overal regeren nationalistische en protectionistische instincten.
De aversie voor Trump is begrijpelijk maar gemakkelijk. Ze leidt de aandacht af van ons eigen falen. Ze illustreert hoe afhankelijk wij zijn van het land dat door Trump wordt geleid. Ook voor ons tellen de daden. Wanneer we de daad bij het woord zouden voegen, riskeren we de escalatie die we ons niet kunnen permitteren. Zolang we dat risico niet willen nemen, zal Trump van zijn destructieve precedent het nieuwe normaal blijven maken.
Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.
