Naar overzicht

Corona-president Biden

Wie wordt de volgende president van de Verenigde Staten: Donald Trump of Joe Biden? De complexiteit van de Amerikaanse democratie en de volatiliteit van het verkiezingsjaar 2020 maken van voorspellingen een oefening hogere kansrekening. Ik pretendeer geen helderziendheid over kantelstaten zoals Florida of Michigan, leeftijdsgroepen, etnische minderheden, opkomstpercentages, deelstatelijke dynamieken, sociale media, Russische invloeden, of alle andere variabelen.

Ik heb een buikgevoel. En mijn boek voelt dat Donald Trump deze verkiezing aan het verliezen is. Neen, Joe Biden is de verkiezing niet aan het winnen, nog niet. Biden blijft een hoogbejaarde compromiskandidaat die zijn positie dankt aan de implosie van alle andere Democratische kandidaten. Zijn belangrijkste verdienste is dat hij alleen onder alle aspirant-presidenten een kans maakt om Trump te kloppen. Zijn lange politieke verleden is een grabbelton van hele en halve ongelukken, misstappen en versprekingen. Zijn leeftijd maakt zijn ‘running mate’ zo mogelijk nog belangrijker dan hemzelf.

Maar Trump staat er nog slechter voor. De realiteit is dat de corona-crisis de presidentsverkiezingen zal beslechten. Trump is gemaakt voor de wereld die bestond voor corona. Dat was een Amerika van sterke economische groei, beurzen op recordhoogte en werkloosheid op een historisch dieptepunt. In die wereld leek Trump op cruise control naar een tweede ambtstermijn. Geen afzettingsprocedure kon dat tegenhouden. Geen Democratische partij die hij bij anti-Amerikaans socialisme kon wegzetten, kon hem de baas.

Trump heeft aversie voor wetenschap


Sinds corona is Trump een vis op het droge. Een nationale volksgezondheidscrisis vergt een president die de wetenschappers, de bureaucraten, de bestuurslagen en alle politieke medestanders en tegenstanders kan verenigen en mobiliseren. Trump is daarvan de antipode. Hij heeft aversie voor wetenschap. Hij misprijst bureaucratie. Hij wil alles en iedereen domineren. Zijn dagelijkse presidentiële briefings zijn een gevaar voor de volksgezondheid. Eerst de totale ontkenning, dan ‘vals nieuws’ over imminente heropstart, dan kwakzalverij over mirakelmedicijnen.

De man die zweert bij opiniepeilingen moet leven met zwakke opiniepeilingen voor een president in nationale crisis. Als Amerika getroffen wordt, dan wordt de Amerikaanse president razend populair. Obama in het heetst van de financiële crisis, George W. Bush na de aanslagen van 11 september 2001, vader Bush tijdens de oorlog in Irak, Ronald Reagan tijdens de inval in Granada: allemaal genoten ze van een ‘verenig rond de vlag’ populariteit. Niet zo Trump, die in peilingen onder de 50% goedkeuring blijft hangen.

Peilingen zijn momentopnamen. De weg naar de verkiezingen van 3 november is lang en bochtig. Maar de economie zal niet miraculeus heropleven. Zowat 30 miljoen Amerikanen hebben voor het eerst werkloosheidsuitkeringen aangevraagd. Trump is in het Witte Huis geraakt dankzij kiezers die snakten naar een baan en naar economische zekerheid. In plaats daarvan is er nu massale werkloosheid en wereldwijde crisis. Trump kan de bange blanke kiezer niet meer verleiden met slogans tegen China. Wat nu telt, zijn betere uitkeringen, hogere lonen, toegankelijke gezondheidszorg en betaalbaar onderwijs voor de kinderen.

Leentjebuur bij Bernie Sanders


Daarin ligt de buitenkans van Biden. Die speelt volop leentjebuur bij Bernie Sanders. Hij belooft op alle linkse fronten en zwijgt zedig over kostprijs en lasten. Nog voor corona was de basis van de Democratische partij al fel naar links opgeschoven. Biden kan die trend recupereren en verkopen als centrumbeleid. Het etiket ‘socialisme’ kleeft niet op ‘nonkel Joe’, zeker niet wanneer de overheid de laatste toeverlaat is in een depressie en een pandemie.

Misschien komt er nog wel een complete ommekeer. Misschien implodeert Biden tijdens de campagne. Tel Trump nog niet uit. De man is een politieke kat met negen levens. Maar hij moet wel dringend op zoek naar een nieuw verhaal als hij zijn verblijf in Washington wil verlengen.

Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.