NextGen Barometer brengt jong zijn in België in kaart
In tijden van toenemende maatschappelijke onzekerheid, geopolitieke instabiliteit en sociale druk, groeit bij jonge mensen het gevoel dat hun toekomst onder druk staat. Klimaatangst, mentale gezondheidsproblemen, sociale ongelijkheid en economische onzekerheid zijn voor velen geen abstracte thema’s, maar dagelijkse realiteit. Het lijkt voor de gemiddelde jongere alsof ze continu worden gebombardeerd met zogenaamde MOP’s – maatschappelijke onoplosbare problemen. Het vooruitgangsoptimisme in de samenleving verdwijnt zienderogen en niet in het minst bij jonge generaties. Ondanks deze urgentie ontbreekt het beleid vaak aan structurele aandacht voor de leefwereld en noden van jongeren. Met de Itinera Youth Barometer willen we dat veranderen.
De Itinera NextGen Barometer is méér dan een monitoringsinstrument: het is een strategisch kompas dat beleidsmakers, jongerenorganisaties en samenleving in staat stelt om de positie van jongeren vandaag te begrijpen, én samen te bouwen aan hun toekomst van morgen. Vanuit de missie “Met de nieuwe generatie, voor de nieuwe generatie” meet deze barometer de staat van jong zijn in België – objectief, thematisch en intergenerationeel verankerd.
Onze centrale boodschap is helder: de aankomende generaties moeten niet alleen participeren in het debat, ze moeten mee de richting bepalen. Hun stem, ervaring en perspectief zijn cruciaal om tot beleid te komen dat duurzaam, rechtvaardig en toekomstgericht is. Daarom is deze barometer niet het eindpunt van een analyse, maar het startpunt van een beweging: een katalysator voor verandering binnen het bredere kader van Project HOPE, Itinera’s intergenerationeel innovatieprogramma dat inzet op cocreatie, beleidsparticipatie en weerbaarheid.
De barometer is opgebouwd rond vier fundamentele kinderrechtenclusters – Overleven, Ontwikkeling, Participatie en Bescherming – en omvat tientallen indicatoren over welzijn, gezondheid, onderwijs, werk, woning, democratische betrokkenheid en sociale bescherming. Elk domein wordt onderbouwd met data uit betrouwbare bronnen zoals Statbel, Eurostat, de Gezondheidsenquête, de JOP-monitor en gespecialiseerde jongerenstudies. Deze indicatoren worden geanalyseerd op hun evolutie, beleidscontext en internationale vergelijking, en resulteren in genormaliseerde scores per domein en cluster.
Maar deze scores vertellen niet het hele verhaal. De kracht van de barometer ligt in de combinatie van cijfers en reflectie: wat zeggen deze cijfers over hoe jongeren zich vandaag voelen? Welke structurele drempels belemmeren hun ontwikkeling? Waar zijn er kansen, en waar ontbreekt visie? De barometer stelt scherpe vragen – over de richting van onze samenleving, over de keuzes die we maken, en over de rol die jongeren daarin (niet) krijgen.
Met dit instrument geven we jongeren én beleidsmakers een gedeelde taal om over de toekomst te spreken
De toekomst begint niet morgen. Ze begint vandaag – met de moed om te meten wat ertoe doet, en de ambitie om te handelen op wat we zien. De Itinera NextGen Barometer is onze uitnodiging aan beleidsmakers, jongeren, middenveld en samenleving om die toekomst samen vorm te geven: met vertrouwen, met inzicht, met hoop.
Deze barometer is de aftrap van een brede dialoog, binnen een traject dat een heel jaar doorgaat.
