Naar overzicht

Trumpgewenning

Is het sleet, is het overkill, is het onverschilligheid? Ik weet het niet, maar ik ben Donald Trump aan het gewoon worden. Dat verontrust mij. De man is en blijft een wandelend geopolitiek risico, een onbehouwen macho die gemiddeld meer dan vijf leugens of halve waarheden per dag verkondigt. Misschien heb ik geleerd blaffen van bijten te onderscheiden, zijn woorden als twitteraar-in-chief te negeren en zijn daden als chief executive te volgen.

Wie naar daden kijkt, ziet een president die stilaan doet wat hij beloofd heeft, vooralsnog weinig schade berokkent en ergens ook gelijk haalt. Zijn klimaatrelativisme is onversneden atavisme, maar de Amerikaanse staten en grootsteden en het Amerikaanse bedrijfsleven gaan onverminderd door met vergroening. Op zijn manier toont Trump dat we een meer duurzame economie niet per decreet kunnen invoeren. Daar kunnen China en Europa wat van leren.

Zijn belastingplan kreeg bij ons unaniem vitriool als een plutocratische staatsgreep op kap van de kiezers die Trump in het Witte Huis hebben gezet. Maar de essentie is wel dat de Amerikaanse vennootschapsbelasting niet langer de paria van de ontwikkelde wereld is. De combinatie van lagere tarieven, meer eenvoud en minder achterpoorten was hoognodig.

Groeien als prioriteit

De ondernemer Trump gaat voor belastingbeleid dat niet herverdelen maar groeien als prioriteit heeft. Zijn hervorming moet een domino-effect hebben: in het buitenland geparkeerde megawinsten repatriëren als investeringskapitaal, een groot infrastructuurplan financieren en het monetair beleid dat al jaren beurzen en vastgoed dient afbouwen voor een stimulus die de reële economie dient. Als die mix lukt, kunnen de effecten veel beter zijn dan voorspeld. In elk geval is er methode in de chaos.

Die methode is er niet in datgene waarin de Verenigde Staten van wereldbelang zijn en waarin Trump als president de grootste persoonlijke macht heeft: buitenlands beleid. De mantra is dat elke Amerikaanse president eerst een doctrine nodig heeft, dan een strategie, dan een plan, dan diplomatie, militaire macht en geallieerden. Trump heeft alleen Trump: instincten gedreven door nationalisme, improvisatie gedreven door pragmatisme en grilligheid gedreven door ego.

Tegelijkertijd kan de egotripper met de grootste kernknop ook hier resultaten voorleggen. Hij heeft een dikke vinger op de schaal in het Midden-Oosten geduwd. Hij biedt weerwerk aan Iran en stimuleert een renaissance in Saoedi-Arabië die ook het Moslimextremisme wereldwijd kan verminderen. Hij doet aan pure realpolitik: hij gedraagt zich ten aanzien van Jeruzalem en Israël zoals president Poetin ten aanzien van de Krim en Rusland, alleen zonder invasie. Dag en nacht verschil met Barack Obama, die vooral praatte en weinig deed.

Wat met China?

Maar waar is zijn daadkracht in de handelsrelaties met China? Trump begon zijn presidentschap met een provocatie over Taiwan en met straffe taal over muntmanipulatie. Sedert een staatsbezoek aan China speelt hij echter goede vriendjes met de Chinese president Xi, sterke mannen onder elkaar. Ego en macho verdringen staatsbelang. Zal het bij blaffen blijven nu hij China nodig heeft om Noord-Korea aan te pakken? Dat is de belangrijkste economische vraag van 2018.

Op binnenlands vlak zullen de tussentijdse verkiezingen voor het federale parlement veel bepalen. Vooral in de Senaat hangt de republikeinse meerderheid aan een zijden draadje. Zoals de democraten met de hervorming van de gezondheidszorg genaamd Obama-care, hebben de republikeinen met de belastinghervorming een ingrijpende maatschappijkeuze gemaakt zonder één enkele stem van de andere partij. Als de democraten winnen in 2018, gaat Trump aan de leiband terwijl de wolk van juridisch onderzoek over collusie met Rusland tijdens de kiescampagne dreigender wordt. Ofwel zegevierend ‘America First’ bis, ofwel een Nixon-scenario met een verzwakte en verzuurde Donald Trump: 2018 wordt het jaar van de waarheid voor zijn presidentschap. Of moeten we zeggen voor zijn eerste presidentschap?

Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.