Naar overzicht

Triomf van wetenschap en ondernemen

De Nobelprijswinnaars geneeskunde voor 2021 zijn bekend. Ugur Sahin en Ozlem Tureci zijn het brein en de branie achter de doorbraak in virusvaccinatie die licht plaatst aan het eind van de donkere coronatunnel. Ze bedachten een genetische virusbestrijder die veel effectiever blijkt dan klassieke vaccins. Hun inspiratie biedt niet alleen hoop voor een toekomst zonder corona, ze kan ook de deur openen voor nieuwe kankertherapieën.

Dit is een totale triomf op vele fronten. In één generatie bereiken twee kinderen van Turkse immigrantenouders in hun nieuwe Duitse heimat de absolute wereldtop. Dit is een succesverhaal van hardwerkende ouders, goed onderwijs, open universiteiten en gedreven onderzoekers: de Amerikaanse Droom in Europa. Wat een machtige symboliek voor een Europa dat worstelt met integratie en identiteit.

Dit is een triomf van de wetenschap. Een symbool van hoe de episode van corona de politiek en de bevolking meer besef en respect kan leren over het belang van expertise voor democratie en bestuur. Nu verkiezing van Joe Biden de wind uit de zeilen van het populisme haalt, krijgen regeringen wereldwijd de kans om samenleving en economie via wetenschap te redden.

Triomf van het ondernemerschap


Dit is een triomf van het ondernemerschap. Sahin en Tureci zijn al lang de universitaire labo’s ontgroeit. Hun revolutionaire methode stuitte op veel scepsis in wetenschappelijke kringen. Dan maar zelf het grote gelijk bewijzen. BioNTech, hun tweede bedrijf, is uit het niets meer waard dan Deutsche Bank. De gezworen nerds zijn instant miljardairs. We beleven Silicon Valley in Mainz. Nu vooral doordoen en doorgroeien.

Dit is een triomf voor de farmaceutische industrie. BioNTech is in zee gegaan met Pfizer. Samen met tientallen andere bedrijven met andere vaccins in ontwikkeling, kunnen de farmareuzen de publieke opinie winnen met een missie van volksgezondheid boven winstmaximalisatie. De biotechnologie schept een nieuwe toekomst voor de hele industrie. Virussen en vaccins zullen de komende jaren een enorme nieuwe markt openen.

De triomf van ‘Big Pharma’ is ook de triomf van publiek-private samenwerking. Miljarden belastingmiddelen zijn wereldwijd besteed om de sector te mobiliseren voor een vaccindoorbraak. De risico’s van onderzoek en ontwikkeling, die de bedrijven normaal zelf dragen, zijn nu ook publiek gedeeld. De winsten kunnen daarom niet gewoon geprivatiseerd worden. Als ethiek en overleg zegevieren, kan dit een triomf van verantwoordelijk kapitalisme worden.

Triomf van de vooruitgang


Bovenal is dit een triomf van de vooruitgang. We beleven een keerpunt dat de horizon van de mensheid verbreedt. We herontdekken de wereld van vorige generaties, in de negentiende eeuw en in de eerste helft van de twintigste eeuw, een wereld van verwondering bij plotse vernieuwing, van geloof in ons vernuft, van verbazing bij omwenteling. We krijgen een welkome dosis vooruitgangsoptimisme toegediend in een wereld die al lang in pessimisme en twijfel verzinkt.

Zoals wel vaker in onze geschiedenis zorgt een grote crisis voor grote doorbraken. De mobilisatie van mensen en middelen, de energie van urgentie, de drijfveer voor succes, de keuze voor risico boven procedure, de vereniging van publieke fondsen en privaat vernuft: zo maakt de mensheid grote sprongen. Als we de klimaatuitdaging kunnen aangaan met eenzelfde collectieve ambitie, dan opent zich een weg naar grootschalige economische vernieuwing en welvaart met een ecologisch hart.

Op korte termijn wacht een vaccinatie-operatie op oorlogsschaal. De logistieke uitdaging voor massaproductie gevolgd door vaccinatie en opvolging van zowat elk individu in elke samenleving is ongezien. Met dezelfde publiek-private samenwerking kan ook dat in triomf eindigen. Hopelijk zal België deze kans niet laten liggen.

Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.