Neo-mercantilisme
We beleven de val van de globalisering. Niet zozeer de realiteit van internationale handel en economische samenwerking, maar wel de geest van de globalisering is gesneuveld. Daarmee bedoel ik een gemene deler van visie en waarden, die de afbouw van handelsbelemmeringen na de val van het Communisme wereldwijd heeft bevorderd.
Tot voor kort was Rusland de eenzame stoorzender op het feest van de globalisering. Ondertussen glijdt China richting autocratie, heeft de VS het nationalisme omarmt, bezwijkt de Europese Unie onder interne verdeeldheid en is democratie wereldwijd in het defensief. De nieuwe geest vervangt open globalisering door selectieve deals die handel met geopolitiek vermengen. Noem het neo-mercantilisme.
De relatie tussen de VS en China zal het neo-mercantilisme domineren. Globalisering zag de economische wederopstanding van China als de voorloper van een politieke verwestering. Neo-mercantilisme ziet China als een economische bedreiging en een strategische rivaal. Donald Trump is de eerste Amerikaanse president die dat vijandbeeld omarmt. Voorbij de kakofonie van alledag, kan de boertige Trump daarom een historisch president worden genoemd.
Hoe zal de wereld er uitzien wanneer China en de VS natuurlijke vijanden zijn? Verwacht u aan parallelle werelden waarin beide grootmachten hun invloedssferen projecteren. De internationale instellingen van de globalisering zullen ofwel wegdeemsteren, ofwel vooral de westerse wereld dienen. Daarnaast komen er nieuwe instellingen onder Chinese curatele, met de recente Aziatische investeringsbank en Euraziatische Nieuwe Zijderoute als voorlopers.
Parallelle internetrealiteiten
Het internet is de hoofdader van de economie van de 21ste eeuw. Het huidige internet staat voor virtuele globalisering: het wereldwijde web. Onder neo-mercantilisme zijn parallelle internetrealiteiten waarschijnlijk. Gemeenschappelijke standaarden voor communicatie, veiligheid, privacy en intellectuele eigendom zullen onhaalbaar worden. Schending van westerse standaarden door China en Chinese bedrijven zullen onhoudbaar worden.
De wegen van het internet zullen dan voorspelbaar scheiden. De vraag is vooral hoever die scheiding zal gaan. Zal een gemeenschappelijke kern mogelijk blijven of komt er een virtueel IJzeren Gordijn dat de digitale economie in twee kampen verdeelt? Hoe zullen multinationale bedrijven, consumenten en burgers een gelaagde internetrealiteit moeten navigeren?
Neo-mercantilisme zal ook militaire implicaties hebben, overal waar grondgebied en economisch belang elkaar treffen. Taiwan en de Zuid-Chinese Zee zijn nu al latent militair conflict tussen een assertief China, de VS en hun beider bondgenoten. China zit in een eigen wapenwedloop om zijn regionale militaire dominantie tot een voldongen feit te maken. De vraag is niet of maar hoe de VS een strategie van actieve weerstand zal ontplooien.
Militair-industrieel complex
Actieve weerstand vergt sterke militaire opbouw en grote investeringen in het wapen van de toekomst: digitale technologie. Neo-mercantilisme zal daarom het militaire en het economische vermengen. Technologie en alles wat daarrond hangt in hardware en software wordt de kern van zowel de civiele als de militaire wereld. De rol van de staat in de economie, in onderzoek en ontwikkeling, zal dus toenemen. Het militair-industriële complex keert terug en passeert langs Silicon Valley.
Voor derde landen zal het moeilijker worden om handel met China te combineren met een strategische alliantie met de VS, of omgekeerd. Sommige landen zullen moeten kiezen. Andere zullen worden opgevrijd om te kiezen. Neo-mercantilisme zal ruimte geven voor schurkenstaten die kamp willen kiezen, en ruimte afnemen voor democratieën die geen kamp willen kiezen. Militaire strategie, politieke structuur, economie en handel zullen naar elkaar toegroeien: een echo van de Koude Oorlog. De mate waarin westerse landen daarin hun historische waarden kunnen handhaven, zal bepalen of de wereld na neo-mercantilisme nog zal gelijken op de wereld die eraan voorafging.
Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.
Tot voor kort was Rusland de eenzame stoorzender op het feest van de globalisering. Ondertussen glijdt China richting autocratie, heeft de VS het nationalisme omarmt, bezwijkt de Europese Unie onder interne verdeeldheid en is democratie wereldwijd in het defensief. De nieuwe geest vervangt open globalisering door selectieve deals die handel met geopolitiek vermengen. Noem het neo-mercantilisme.
De relatie tussen de VS en China zal het neo-mercantilisme domineren. Globalisering zag de economische wederopstanding van China als de voorloper van een politieke verwestering. Neo-mercantilisme ziet China als een economische bedreiging en een strategische rivaal. Donald Trump is de eerste Amerikaanse president die dat vijandbeeld omarmt. Voorbij de kakofonie van alledag, kan de boertige Trump daarom een historisch president worden genoemd.
Hoe zal de wereld er uitzien wanneer China en de VS natuurlijke vijanden zijn? Verwacht u aan parallelle werelden waarin beide grootmachten hun invloedssferen projecteren. De internationale instellingen van de globalisering zullen ofwel wegdeemsteren, ofwel vooral de westerse wereld dienen. Daarnaast komen er nieuwe instellingen onder Chinese curatele, met de recente Aziatische investeringsbank en Euraziatische Nieuwe Zijderoute als voorlopers.
Parallelle internetrealiteiten
Het internet is de hoofdader van de economie van de 21ste eeuw. Het huidige internet staat voor virtuele globalisering: het wereldwijde web. Onder neo-mercantilisme zijn parallelle internetrealiteiten waarschijnlijk. Gemeenschappelijke standaarden voor communicatie, veiligheid, privacy en intellectuele eigendom zullen onhaalbaar worden. Schending van westerse standaarden door China en Chinese bedrijven zullen onhoudbaar worden.
De wegen van het internet zullen dan voorspelbaar scheiden. De vraag is vooral hoever die scheiding zal gaan. Zal een gemeenschappelijke kern mogelijk blijven of komt er een virtueel IJzeren Gordijn dat de digitale economie in twee kampen verdeelt? Hoe zullen multinationale bedrijven, consumenten en burgers een gelaagde internetrealiteit moeten navigeren?
Neo-mercantilisme zal ook militaire implicaties hebben, overal waar grondgebied en economisch belang elkaar treffen. Taiwan en de Zuid-Chinese Zee zijn nu al latent militair conflict tussen een assertief China, de VS en hun beider bondgenoten. China zit in een eigen wapenwedloop om zijn regionale militaire dominantie tot een voldongen feit te maken. De vraag is niet of maar hoe de VS een strategie van actieve weerstand zal ontplooien.
Militair-industrieel complex
Actieve weerstand vergt sterke militaire opbouw en grote investeringen in het wapen van de toekomst: digitale technologie. Neo-mercantilisme zal daarom het militaire en het economische vermengen. Technologie en alles wat daarrond hangt in hardware en software wordt de kern van zowel de civiele als de militaire wereld. De rol van de staat in de economie, in onderzoek en ontwikkeling, zal dus toenemen. Het militair-industriële complex keert terug en passeert langs Silicon Valley.
Voor derde landen zal het moeilijker worden om handel met China te combineren met een strategische alliantie met de VS, of omgekeerd. Sommige landen zullen moeten kiezen. Andere zullen worden opgevrijd om te kiezen. Neo-mercantilisme zal ruimte geven voor schurkenstaten die kamp willen kiezen, en ruimte afnemen voor democratieën die geen kamp willen kiezen. Militaire strategie, politieke structuur, economie en handel zullen naar elkaar toegroeien: een echo van de Koude Oorlog. De mate waarin westerse landen daarin hun historische waarden kunnen handhaven, zal bepalen of de wereld na neo-mercantilisme nog zal gelijken op de wereld die eraan voorafging.
Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.
