Handelsverraad
De Wereldhandels-organisatie (WHO) hield deze week haar tweejaarlijkse hoogmis. Onder de afgevaardigden van meer dan 160 deelnemende landen klonken geloofsbelijdenissen over de weldaden van handel die gedijt in een mondiaal kader van bindende regels. Maar achter die retoriek schuilt de grimmige realiteit van een bedreigd globaliseringsmodel.
Voorop staat het gele gevaar dat China heet. Officieel is China een ambitieuze bondgenoot. Het beoogt erkenning als markteconomie om gemakkelijker te kunnen exporteren. Het doet verklaringen over het belang van gemeenschappelijke handelsregels. Maar dat is cynisme ten top. China wil graag van de WHO profiteren waar en wanneer dat China uitkomt. Maar het is vooral bezig met de globalisering naar eigen hand te zetten.
De Aziatische Infrastructuurinvesteringsbank werd in 2014 door China gelanceerd als alternatief voor de Wereldbank en de Aziatische Ontwikkelingsbank. De Shanghai Samenwerkingsorganisatie verenigt China, Rusland, Indië, Pakistan en Centraal-Aziatische republieken in een verbond dat het Westen uit Azië en Eurazië moet houden. Via het megalomane ‘Riem en Weg’ initiatief heeft China meer dan 60 landen verbonden langs een nieuwe handelsroute die op eigen regels zal draaien. Op Europees grondgebied doet China zelfs de Europese Unie concurrentie aan met het ‘16+1’ netwerk dat elf Centraal- en Oost-Europese EU-lidstaten en vijf Balkanlanden verzamelt.
Parallel globaliseringscircuit
China timmert aan een parallel globaliseringscircuit waarin het zelf de lakens uitdeelt. Bergen Chinees geld worden op tafel gelegd. Landen worden gelokt met kansen op grote Chinese investeringen. China verwerft zowel nieuwe afzetgebieden voor zijn industrie als meer geopolitieke invloed. Naarmate het soortelijk gewicht van China toeneemt, ontstaat een Chinese globaliseringsinfrastructuur die in concurrentie staat met de vigerende handelsinstellingen.
Dit is handelsverraad. De economische wederopstanding van China was er nooit gekomen zonder Westers kapitaal en Westerse knowhow. Dankzij zijn autoritair politiek model heeft China die vruchten van de Westerse globalisering maximaal kunnen benutten. Het misbruikt al jaren datzelfde model voor massale concurrentievervalsing die Chinese bedrijven groot maakt. Het investeert de opbrengsten daarvan in bedrijfsovernames en in handelsorganisaties waar het zelf de spelregels kan herschrijven.
Papieren tijger
De Wereldhandelsorganisatie zou voorop moeten lopen in een wereldwijde push om China tot eerlijke handel te brengen. Maar dat gebeurt niet. De WHO is een papieren tijger die slechts via lang aanslepende klachtenprocedures enig gewicht kan genereren. Landen spelen er een spel door wederzijdse klachten die uiteindelijk niet in handelsregels maar in handelscompromissen eindigen. Onder president Donald Trump doet de VS zelfs actief aan WHO-obstructie. Eind vorige maand startte de Amerikaanse regering zelf een anti-dumping onderzoek over de import van Chinees aluminium.
Het is meer dan dertig jaar geleden dat de VS op eigen initiatief, zonder formele klacht van het bedrijfsleven, een anti-dumping procedure start. Daarin staat niet de wereldhandel maar wel de verhouding tussen de VS en China centraal. Trump beantwoordt een wereldwijd handelsprobleem met een eenzijdige Amerikaanse actie. Het is ‘Amerika eerst’ tegenover een land dat China eerst zet. De oplossing die daar uitkomt, kan het probleem van nationalistische handelspolitiek nog verergeren.
Waarden
Ondertussen probeert Canada een ‘progressieve’ agenda die mensenrechten, gendergelijkheid, milieu en arbeidsvoorwaarden in handelsakkoorden wil trekken. Daar valt iets voor te zeggen. Handel dient levensstandaarden te verbeteren. Rijkere landen moeten hun levensstandaarden indachtig zijn. Op recent staatsbezoek in China viel de wensdroom van premier Trudeau echter op een koude steen. China verwees een handelsakkoord met Canada naar de ijskast. De waarden achter de globalisering gedijen niet meer in de globalisering. Het wordt hoog tijd dat we opnieuw voor die waarden opkomen.
Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.
Voorop staat het gele gevaar dat China heet. Officieel is China een ambitieuze bondgenoot. Het beoogt erkenning als markteconomie om gemakkelijker te kunnen exporteren. Het doet verklaringen over het belang van gemeenschappelijke handelsregels. Maar dat is cynisme ten top. China wil graag van de WHO profiteren waar en wanneer dat China uitkomt. Maar het is vooral bezig met de globalisering naar eigen hand te zetten.
De Aziatische Infrastructuurinvesteringsbank werd in 2014 door China gelanceerd als alternatief voor de Wereldbank en de Aziatische Ontwikkelingsbank. De Shanghai Samenwerkingsorganisatie verenigt China, Rusland, Indië, Pakistan en Centraal-Aziatische republieken in een verbond dat het Westen uit Azië en Eurazië moet houden. Via het megalomane ‘Riem en Weg’ initiatief heeft China meer dan 60 landen verbonden langs een nieuwe handelsroute die op eigen regels zal draaien. Op Europees grondgebied doet China zelfs de Europese Unie concurrentie aan met het ‘16+1’ netwerk dat elf Centraal- en Oost-Europese EU-lidstaten en vijf Balkanlanden verzamelt.
Parallel globaliseringscircuit
China timmert aan een parallel globaliseringscircuit waarin het zelf de lakens uitdeelt. Bergen Chinees geld worden op tafel gelegd. Landen worden gelokt met kansen op grote Chinese investeringen. China verwerft zowel nieuwe afzetgebieden voor zijn industrie als meer geopolitieke invloed. Naarmate het soortelijk gewicht van China toeneemt, ontstaat een Chinese globaliseringsinfrastructuur die in concurrentie staat met de vigerende handelsinstellingen.
Dit is handelsverraad. De economische wederopstanding van China was er nooit gekomen zonder Westers kapitaal en Westerse knowhow. Dankzij zijn autoritair politiek model heeft China die vruchten van de Westerse globalisering maximaal kunnen benutten. Het misbruikt al jaren datzelfde model voor massale concurrentievervalsing die Chinese bedrijven groot maakt. Het investeert de opbrengsten daarvan in bedrijfsovernames en in handelsorganisaties waar het zelf de spelregels kan herschrijven.
Papieren tijger
De Wereldhandelsorganisatie zou voorop moeten lopen in een wereldwijde push om China tot eerlijke handel te brengen. Maar dat gebeurt niet. De WHO is een papieren tijger die slechts via lang aanslepende klachtenprocedures enig gewicht kan genereren. Landen spelen er een spel door wederzijdse klachten die uiteindelijk niet in handelsregels maar in handelscompromissen eindigen. Onder president Donald Trump doet de VS zelfs actief aan WHO-obstructie. Eind vorige maand startte de Amerikaanse regering zelf een anti-dumping onderzoek over de import van Chinees aluminium.
Het is meer dan dertig jaar geleden dat de VS op eigen initiatief, zonder formele klacht van het bedrijfsleven, een anti-dumping procedure start. Daarin staat niet de wereldhandel maar wel de verhouding tussen de VS en China centraal. Trump beantwoordt een wereldwijd handelsprobleem met een eenzijdige Amerikaanse actie. Het is ‘Amerika eerst’ tegenover een land dat China eerst zet. De oplossing die daar uitkomt, kan het probleem van nationalistische handelspolitiek nog verergeren.
Waarden
Ondertussen probeert Canada een ‘progressieve’ agenda die mensenrechten, gendergelijkheid, milieu en arbeidsvoorwaarden in handelsakkoorden wil trekken. Daar valt iets voor te zeggen. Handel dient levensstandaarden te verbeteren. Rijkere landen moeten hun levensstandaarden indachtig zijn. Op recent staatsbezoek in China viel de wensdroom van premier Trudeau echter op een koude steen. China verwees een handelsakkoord met Canada naar de ijskast. De waarden achter de globalisering gedijen niet meer in de globalisering. Het wordt hoog tijd dat we opnieuw voor die waarden opkomen.
Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.
