Eindspel in Oekraïne
Sinds de invasie er op 24 februari begon, heeft de oorlog in Oekraïne verrassingen opgeleverd. De Oekraïense bevolking, strijdkrachten en leiders hebben vriend en vijand verbaasd met hun moed en heldhaftigheid. Europa en Amerika hebben zichzelf en elkaar gevonden en overtroffen in het steunen van Oekraïne en het afstraffen van Rusland. Rusland blijkt militair zwakker maar economisch weerbaarder dan verwacht.
Tot zover het tussentijdse bilan. Maar wat wordt het eindspel? Rusland wil zoveel mogelijk territorium veroveren, maar tegen welke prijs en met welke wapens? Oekraïne wil zoveel mogelijk grondgebied heroveren, maar hoever reikt hun strijdpotentieel? Amerika verklaart Rusland strategisch te willen verzwakken en legt daarvoor tientallen miljarden neer. Maar wat betekent een verzwakt Rusland en hoever willen de VS en de EU zichzelf pijnigen?
De pijngrens van de betrokken landen zal het eindspel in Oekraïne bepalen. Zolang het Poetinregime financieel overeind blijft, kan het via propaganda en onderdrukking een Russische bevolking meetrekken waarvan de geschiedenis een schier onuitputtelijk vermogen tot lijden voor het vaderland toont. Zolang Oekraïne dankzij buitenlandse steun kan overleven en vechten, lijkt het moraal van zijn bevolking ijzersterk.
De zwakke flank is het democratische Westen
De zwakke flank is het democratische Westen. Een lange oorlog betekent voor ons inflatie, economische crisis, energieonzekerheid, bevoorradingsrisico’s, vluchtelingen, herbewapenen, cybergevaar en massale steunprogramma’s voor Oekraïne en arme landen die op hongersnood afstevenen wegens afgebroken voedselketens. Als Oekraïne niet kan winnen, als Rusland niet wil plooien en als wijzelf geen oorlog aandurven, lonkt een impasse waarin stemmen voor onderhandelde vrede steeds luider zullen klinken.
Die fase is al ingezet. In Amerika groeit republikeins gemor bij intussen meer dan 50 miljard dollar belastinggeld voor Oekraïne. De Franse president Macron suggereert dat Oekraïne misschien de bezette Krim moet willen opgeven in ruil voor vrede. De Italiaanse premier Mario Draghi, éminence grise van de Europese politiek, pleit voor een staakt-het-vuren. Ruslandsympathisanten zoals de Hongaarse premier Orbán vervellen wat graag in vredesduiven met dezelfde oproep.
Het is allemaal begrijpelijk, maar onverstandig en gevaarlijk. Rusland bezet op heden een deel van Oekraïne dat ongeveer zo groot is als de hele Benelux. De oorlog nu de-escaleren consolideert die bezetting en geeft het Kremlin de kans om het Russische leger te versterken en de Russische economie van Europa af te wenden. Een onderhandeling betekent voor het Poetinregime een overwinning, in territorium en in reputatie. Je kan er donder op zeggen dat Poetin zal uitblinken in vertragen, bluffen en maneuvreren aan de onderhandelingstafel terwijl hij de feitelijke realiteit op het terrein stelselmatig in zijn voordeel zal verstellen.
Aanval op de waarden
Ik pleit niet voor een totale oorlog tegen Rusland. Ik reken niet op een paleiscoup die de oorlogszieke Poetin van de troon zou stoten. Maar we hebben wel de morele plicht om de helden in Oekraïne met alle middelen te blijven steunen zolang zij voor hun natie willen vechten. De aanval op Oekraïne is een aanval op heilige principes waarop wij, na talloze bloeddorstige Europese oorlogen, onze eigen vrede en welvaart hebben gebouwd. Het is een aanval op de waarden waarmee wij, met vallen en opstaan, een wereldorde onder de hoede van internationale instellingen hebben betracht.
Ons belang is dus niet een elegante wapenstilstand. Ons belang is de wereld opnieuw veilig te maken voor democratie. Niet noodzakelijk door het einde van Poetin, maar wel door het einde van Poetinisme als ideologie. Anders dreigen elders en later herhalingen die nog veel kwalijker zullen zijn.
Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.
