Tijd voor een échte Europese 'tax shift'
Het is een bekend patroon: een willekeurig bedrijf wordt eruitgepikt, er verschijnen sensationele verhalen over, om nadien weer over te gaan tot de orde van de dag. Dat verhaal moet tot meerdere glorie dienen van een politicus die even alle aandacht naar zich toe wil trekken. De verdienste van dit Luxemburgse dossier is dat het over honderden dossiers gaat die de praktijken van Europese lidstaten aan het licht brengen, het toont hoe ze vooral elkaar vliegen willen afvangen. De Luxemburgse overheid blijkt met minstens 340 internationale bedrijven vertrouwelijke belastingakkoorden te hebben gesloten.
De essentie is: deze bedrijven zijn amper fysiek in het kleine Groothertogdom aanwezig, maar reduceren zo wel fors en wereldwijd hun belastingbijdragen.
Als de staten dat vandaag willen veranderen, moeten ze een nieuw systeem ontwerpen om de belastingkoek te verdelen in plaats van bedrijven te stigmatiseren die alleen het oude systeem gebruiken. Dit kan een zogenoemd eenheidsbelastingregime zijn, waarbij winsten opgesplitst worden naar de vestiging waarin hun activiteiten werkelijk plaatsvinden. Daartoe moeten landen het wel eens worden over een formule om, bijvoorbeeld, verschillende criteria zoals personeel, activa en omzet te combineren.
Een internationaal consortium van journalisten heeft de hand kunnen leggen op 28.000 pagina’s waaruit vooral blijkt hoe meegaand de Luxemburgse overheid is zolang er maar iets blijft kleven aan de eigen staatskas en hoe ze zo feitelijk politiek bedrijft ten koste van haar buren. Uiteraard is er veel hypocrisie omtrent de nieuwe onthullingen. Luxemburg is een belastingparadijs – alsof we dat niet wisten.
Als je daar echt en geloofwaardig iets aan wil doen, moet je vooral werken aan transparantie en eenvoudiger internationale regels. Zo is het opvallend dat een Belgisch staatsbedrijf ook een deal had met Luxemburg, net als een pensioenfonds van de Canadese overheid. Door de agressiviteit waarmee de Verenigde Staten vandaag zogenaamde belastingparadijzen aanpakken zijn er heel veel zaken in beweging. Vroeger had je de beruchte couponnetjestreinen naar Luxemburg, nu is er al enkele jaren een beweging bezig waarbij belastingvoortvluchtigen steeds verdere oorden moeten
opzoeken. De EU is er de voorbije jaren in geslaagd om van Europa een veel transparantere zone te maken met zogenaamd automatische informatieuitwisseling tussen lidstaten. Belastingparadijzen voor natuurlijke personen zijn zo voor een belangrijk stuk buiten de Europese Unie verdreven.
Nu is het afwachten of het lek over de Luxemburgse praktijken evenveel in beweging zal zetten op het vlak van fiscale vluchtroutes voor vennootschappen. Daar is overigens veel meer voor nodig dan de doorkijktaks die de nieuwe coalitie heeft aangekondigd.
Holle retoriek
Zoals de vorige Europese commissaris voor Fiscaliteit benadrukt: het belangrijkste is op korte termijn dat alle belastingakkoorden die Luxemburg en andere Europese lidstaten sluiten publiek worden gemaakt. Er zijn immers serieuze vermoedens dat de belastingakkoorden
die de Europese Commissie onderzoekt niet voldoen aan de criteria van transparantie en gelijke behandeling van alle belastingplichtigen.
Als we aan de fiscale onrechtvaardigheid een einde willenmaken,moeten we de handen in elkaar slaan. Experts van verschillende achtergrond zullen moeten samenwerken en de periode van holle retoriek achter zich laten. Enkele individuele bedrijven
stigmatiseren is naast de kwestie. Als bedrijven erin slagen hun belastingen tot een laag bedrag te reduceren, dan is dat niet het probleem van één belastingsysteem, maar van de interactie van vele belastingsystemen.
Het is een bekend patroon: een willekeurig bedrijf wordt eruitgepikt, er verschijnen sensationele verhalen over, om nadien weer over te gaan tot de orde van de dag. Dat verhaal moet tot meerdere glorie dienen van een politicus die even alle aandacht
naar zich toe wil trekken. De verdienste van dit Luxemburgse dossier is dat het over honderden dossiers gaat die de praktijken van Europese lidstaten aan het licht brengen, het toont hoe ze vooral elkaar vliegen willen afvangen. De Luxemburgse overheid
blijkt met minstens 340 internationale bedrijven vertrouwelijke belastingakkoorden te hebben gesloten. De essentie is: deze bedrijven zijn amper fysiek in het kleine Groothertogdom aanwezig, maar reduceren zo wel fors en wereldwijd hun belastingbijdragen. Als de staten dat vandaag willen veranderen, moeten ze een nieuw systeem ontwerpen om de belastingkoek te verdelen in plaats van bedrijven te stigmatiseren die alleen het oude systeem gebruiken. Dit kan een zogenoemd eenheidsbelastingregime zijn, waarbij winsten opgesplitst worden
naar de vestiging waarin hun activiteiten werkelijk plaatsvinden. Daartoe moeten landen het wel eens worden over een formule om, bijvoorbeeld, verschillende criteria zoals personeel, activa en omzet te combineren.
Twee vliegen in één klap
Een opsplitsing van een extreem geïntegreerde multinational leidt immers vaak – niet het minst op het vlak van tax fairness – tot een erg onbevredigend resultaat. Het is niet gemakkelijk om tot een eerlijke verdeling te komen van de belastingbasis over verschillende jurisdicties. Bedrijven moeten ook aangemoedigd worden om in hun jaarverslag en aanverwante publicaties informatie te verstrekken over de belastingen die ze wereldwijd betalen. Dankzij dergelijke transparantie zal het debat ook beter geinformeerd gevoerd worden.
België moet een van de landen zijn die op het Europese forum aandringen op internationale coördinatie en zo pleiten voor eerlijke fiscaliteit en het dichten van internationale achterpoortjes. Als België tegelijk inzet op de acceptatiegraad om in eigen land belastingen te betalen door een efficientere overheid, dan slaan we misschien twee vliegen in één klap.
Velen suggereren al een tijd dat een ‘rechtse coalitie’ niet dezelfde verbetenheid zal opbrengen tegen fiscale fraude. Het is aan de nieuwe ploeg omhet tegendeel te bewijzen.
