Een nieuw systeem voor verkiezingslijsten

Dat kieslijsten in België lang niet een weerspiegeling zijn van een democratie weet iedereen. Alle partijen weten ongeveer hoeveel posten ze zullen krijgen en verdelen die reeds lang voor de verkiezingen.

Deze verdeling gebeurt niet altijd democratisch: familieleden van politieke iconen krijgen voorrang op nieuwkomers die moeten vechten voor een carrière en dienen als vulsel op de kieslijsten.

Zonder hun kwaliteiten te willen in vraag stellen, kan een ellenlange lijst opgesteld worden van politieke familieclans: De Gucht, De Croo, Tobback, Anciaux, Onckelinckx, Wathelet, De Vlies, Martens, De Clerck, Claes, Coene, Van Rompuy, Eyskens, enz…

Ruwweg beschouwd kan men stellen dat politiek een beroep is dat van vader op zoon (of dochter) wordt doorgegeven, waarbij de ‘ons kent ons’-mentaliteit een traditie is.

Oplossing: Er kan van wetswege een nieuw systeem worden opgelegd, waarbij alle kandidaten per partij door een computerprogramma of door loting random gerangschikt worden op de verkiezingslijsten.

De kandidaten met de meeste voorkeursstemmen krijgen vervolgens de te verdelen plaatsen in de verschillende parlementen en raden.

Vanzelfsprekend werkt dit zonder lijsttrekkers en lijstduwers.

Op deze manier wordt de familie- vriendjespolitiek in omvang beperkt en kan de echte democratie vooruitgeholpen worden.

Natuurlijk is ook dit systeem niet 100% waterdicht: bij de benoeming van bv. Ministers kan nog altijd met andere factoren dan voorkeursstemmen rekening gehouden worden, bv. ervaring, studieniveau en andere kwaliteiten.

En terecht: zonder te kijken naar deskundigheid zou politiek TE populistisch worden en zouden politici als popsterren opgehemeld, benoemd en later verguisd worden.

En zo’n circus wil niemand.