De Autoritaire Staten van Amerika
Gemaskerde en gewapende agenten die mensen arresteren en deporteren, militairen die opzichtig de straat domineren, openlijke raciale profilering bij gemediatiseerde invallen, het financieel droogleggen en intimideren van burgerrechtenassociaties en advocaten: het zijn scènes en praktijken die we associëren met onzalige autoritaire regimes. Maar ze kenmerken ook hoe het Amerika van Donald Trump illegale immigratie en stedelijke onveiligheid aanpakt, getuigen diverse onderzoeken. Niet algemeen en overal, maar selectief en gericht, vertoont de VS trekken van een autoritair regime dat tegenstanders bestrijdt met een klimaat van angst, intimidatie en willekeur.
Dit is een wereldschokkende evolutie. Amerika is hét revolutionaire experiment van ‘vrijheid onder de wet’, van een land dat op basis van grondwettelijk beschermde basisrechten en een sterke rechtsstaat model heeft gestaan voor democratisering wereldwijd en doorheen de eeuwen. Maar onder Trump wordt het hellend vlak richting autoritarisme steeds steiler.
De eigen republikeinse partij en de oppositie in het federale parlement zijn monddood door een combinatie van politieke afdreiging en totale machtsconcentratie bij de president die per decreet regeert wegens zelfverklaarde noodtoestand. Advocatenkantoren worden geïntimideerd of gedwongen tot pro-deo medewerking, onder dreiging van beroepsverbod. Kritische mediahuizen en journalisten riskeren processen. Dankzij het Hooggerechtshof is Trump juridisch nagenoeg immuun voor elke beleidsdaad. Wie het nog aandurft te procederen, kan hooguit binnen jaren bekomen dat Trump niet meer mag doen wat hij tegen dan al succesvol heeft gerealiseerd. Meer riskeert de president niet.
De VS vertoont trekken van een autoritair regime dat tegenstanders bestrijdt met een klimaat van angst, intimidatie en willekeur.
De overheid heeft Trump eerst van binnenuit aangevallen via Elon Musk en daarna van buiten uit gepolitiseerd. Bastions van onafhankelijk bestuur – de centrale bank, de FBI, de federale belastingdienst, het federaal centrum voor volksgezondheid, zelfs de raad voor statistiek – worden openlijk en volgens MAGA-agenda bestookt en gaandeweg gezuiverd van tegenstanders. Het hele bedrijfsleven is gedomineerd door een regering die on-Amerikaans de macht van staat als een economisch wapen inzet, in binnen- en buitenland. Het is zwijgen en vleien voor alle top-ceo’s, biddend voor het mededogen en hopend op de gunsten van de president-ceo. Kapitalistisch Amerika stond trots voor open marktconcurrentie, bedrijfswaarden en diversiteit, maar dat wordt allemaal stilletjes ingeslikt voor de eigen bottom line.
Het Amerikaans Holocaust Memorial Museum heeft een beroemde poster die veertien ‘voortekens van fascisme’ oplijst. Krachtig nationalisme. Minachting voor mensenrechten. Identificatie van vijanden als een missie. Suprematie van het leger. Wijdverbreid seksisme. Gecontroleerde massamedia. Obsessie met nationale veiligheid. Vermenging van religie en overheid. Bescherming van loyale bedrijven en bedrijfselites. Onderdrukking van vakbonden. Minachting voor intellectuelen en de kunsten. Obsessie met misdaad en straf. Wijdverbreide vriendjespolitiek en corruptie. Gemanipuleerde verkiezingen. Leest u ze nog eens na en tel de gelijkenissen. De geschiedenis herhaalt zich niet, maar het Trump-regime rijmt akelig.
Het vergt geen Orwelliaanse fantasie om de autoritaire bocht van Amerika te zien ontsporen. Alleen verkiezingen kunnen Trump blijkbaar stoppen. Welnu, in november 2026 zijn het tussentijdse verkiezingen voor het Amerikaanse Congres. Als Trump onheil ruikt en hij stuurt troepen naar staten waar hij zogezegd crisissen moet bezweren, wie gaat hem tegenhouden? Hij deed het al in Washington DC en Los Angeles. Als de Democratische partij eindelijk de rug recht, wordt het vechten voor de ziel van de natie, misschien zelfs letterlijk.
Weergave van column in Trends, geschreven in eigen naam.
