Samen leven
Op de dag na wereldpoëziedag denken we aan de aanslagen in Brussel, net een jaar geleden. 32 doden en talloze zwaargewonden zijn het waanzinnig resultaat van een al even waanzinnig motief: terreur met een dubieuze laag religieus vernis, wraak voor tien eeuwen geschiedenis, of voor een ongelukkige jeugd. Gepleegd door gek geworden jongeren – meer crimineeltjes dan terroristen - wiens ouders of grootouders naar ons land kwamen om hen een betere toekomst te kunnen geven. Wereldconflicten globaliseerden plots tot in het hart van ons land en ons leven.
De schok bracht meer alertheid, professionaliteit en doeltreffendheid in onze veiligheidsdiensten, en het besef dat totale preventie niet bestaat. De nabijheid van terreur desoriënteerde ook en confronteerde ons met de gevolgen van 60 jaar onzorgvuldig migratie- en integratiebeleid. We werden een multidiverse samenleving maar begingen ook hier onze klassieke naïeviteit: denkend in de vertrouwde schema’s van wat eens was, zagen we onze toekomst als een herhaling van het gekend verleden.
We stootten op ons gebrek aan ervaring om zorgvuldig met ons samenlevingsmodel om te gaan en het te propageren. Bij gebrek aan visie en onder druk van populisten polariseerden we sneller dan we integreerden. En zo wreekt zich nu 60 jaar van aarzelende integratie.
Vrijheid inleveren om ze te vrijwaren?
Anders dan Frankrijk blijven we, gelukkig, opereren op basis van de verworvenheden van de rechtsstaat, al bemerk je onwennigheid daarmee. Groot is de neiging om de grenzen af te tasten van wat oirbaar is. De vraag hoeveel rechten en vrijheden je kan of zou moeten inperken of opgeven om je rechten en vrijheden te verdedigen is niet langer vrijblijvend.
Niet aantoonbaar is dat de meest repressieve aanpak, het uitroepen van de noodtoestand en een militarisering succesvoller zouden zijn. Maar wie tegen die neigingen ingaat wordt onheus geresponsabiliseerd voor een volgende aanslag.
Een matuur publiek debat?
We leren maar langzaam om een sereen publiek debat te voeren over de waarden van ons samenlevingsmodel. De terreuraanslagen maakten het noodzakelijker dan ooit, doch deze weerzinwekkende moorden brachten niet veel zin voor nuance en sereniteit bij. Het hielp evenmin dat inmiddels weer grote etterbuilen van misbruik en corruptie zijn opengebarsten in de politieke kern van onze instituties. Zal dat ditmaal wél leiden tot een katharsis en de grondige innovatie van politieke en bestuursprocessen?
Van de valse naar de echte oplossingen?
We werden emotionele handelaren in valse debatten en verkeerde oplossingen.
Is een grondwettelijke preambule - zogezegd nodig om de seculiere staat te verankeren - niet even overbodig als nutteloos? Louter symbolisch resultaat van urenlang beraad over een aangelegenheid zonder daadwerkelijk belang?
Wat verhindert partijen om de bakens te worden waarnaar de bevolking kan opkijken voor haar wervend perspectief naar de toekomst?
Wat belet politieke leiders om het alledaags geschilletje met hun opponent te overstijgen met een verbindend verhaal van vooruitgang, bezieling en hoop?
Wat let ze om over de quote in journaal of krant heen te kijken, nu ze toch weten dat een waarachtig toekomstplan iets méér vergt dan 140 tekens, twee journaalminuten, of drie onderbroken antwoorden in de talkshow?
Gedoogden we niet te lang dat onze instellingen degradeerden tot de bezette gebieden van partijen en hun oligarchieën?
De samen-leving leren worden die we willen zijn
Na de schok van de aanslagen moeten we ieders energie en moed mobiliseren om te leren een betere samenleving te worden. Een samen-leving dus, die haar mix van autochtone én allochtone burgers, waarvan de meerderheid hier is geboren en onze nationaliteit heeft, beschouwt als een rijkdom voor haar gezamenlijke toekomst.
Een samenleving die terug leert om vooruit te kijken, naar een topplaats inzake competitiviteit, forse schoolresultaten voor àlle kinderen, een hoge activiteitsgraad, een gewenste diversiteit en de warme inclusie van allen.
Dan worden we opnieuw de fiere burgers, de oude Belgen met de nieuwe Belgen ditmaal, die samen bouwen aan de eigen toekomst. Dan delen we de waarden die ons allen dierbaar zijn, en die onze toekomstige welvaart schragen.
De schok bracht meer alertheid, professionaliteit en doeltreffendheid in onze veiligheidsdiensten, en het besef dat totale preventie niet bestaat. De nabijheid van terreur desoriënteerde ook en confronteerde ons met de gevolgen van 60 jaar onzorgvuldig migratie- en integratiebeleid. We werden een multidiverse samenleving maar begingen ook hier onze klassieke naïeviteit: denkend in de vertrouwde schema’s van wat eens was, zagen we onze toekomst als een herhaling van het gekend verleden.
We stootten op ons gebrek aan ervaring om zorgvuldig met ons samenlevingsmodel om te gaan en het te propageren. Bij gebrek aan visie en onder druk van populisten polariseerden we sneller dan we integreerden. En zo wreekt zich nu 60 jaar van aarzelende integratie.
Vrijheid inleveren om ze te vrijwaren?
Anders dan Frankrijk blijven we, gelukkig, opereren op basis van de verworvenheden van de rechtsstaat, al bemerk je onwennigheid daarmee. Groot is de neiging om de grenzen af te tasten van wat oirbaar is. De vraag hoeveel rechten en vrijheden je kan of zou moeten inperken of opgeven om je rechten en vrijheden te verdedigen is niet langer vrijblijvend.
Niet aantoonbaar is dat de meest repressieve aanpak, het uitroepen van de noodtoestand en een militarisering succesvoller zouden zijn. Maar wie tegen die neigingen ingaat wordt onheus geresponsabiliseerd voor een volgende aanslag.
Een matuur publiek debat?
We leren maar langzaam om een sereen publiek debat te voeren over de waarden van ons samenlevingsmodel. De terreuraanslagen maakten het noodzakelijker dan ooit, doch deze weerzinwekkende moorden brachten niet veel zin voor nuance en sereniteit bij. Het hielp evenmin dat inmiddels weer grote etterbuilen van misbruik en corruptie zijn opengebarsten in de politieke kern van onze instituties. Zal dat ditmaal wél leiden tot een katharsis en de grondige innovatie van politieke en bestuursprocessen?
Van de valse naar de echte oplossingen?
We werden emotionele handelaren in valse debatten en verkeerde oplossingen.
Is een grondwettelijke preambule - zogezegd nodig om de seculiere staat te verankeren - niet even overbodig als nutteloos? Louter symbolisch resultaat van urenlang beraad over een aangelegenheid zonder daadwerkelijk belang?
Wat verhindert partijen om de bakens te worden waarnaar de bevolking kan opkijken voor haar wervend perspectief naar de toekomst?
Wat belet politieke leiders om het alledaags geschilletje met hun opponent te overstijgen met een verbindend verhaal van vooruitgang, bezieling en hoop?
Wat let ze om over de quote in journaal of krant heen te kijken, nu ze toch weten dat een waarachtig toekomstplan iets méér vergt dan 140 tekens, twee journaalminuten, of drie onderbroken antwoorden in de talkshow?
Gedoogden we niet te lang dat onze instellingen degradeerden tot de bezette gebieden van partijen en hun oligarchieën?
De samen-leving leren worden die we willen zijn
Na de schok van de aanslagen moeten we ieders energie en moed mobiliseren om te leren een betere samenleving te worden. Een samen-leving dus, die haar mix van autochtone én allochtone burgers, waarvan de meerderheid hier is geboren en onze nationaliteit heeft, beschouwt als een rijkdom voor haar gezamenlijke toekomst.
Een samenleving die terug leert om vooruit te kijken, naar een topplaats inzake competitiviteit, forse schoolresultaten voor àlle kinderen, een hoge activiteitsgraad, een gewenste diversiteit en de warme inclusie van allen.
Dan worden we opnieuw de fiere burgers, de oude Belgen met de nieuwe Belgen ditmaal, die samen bouwen aan de eigen toekomst. Dan delen we de waarden die ons allen dierbaar zijn, en die onze toekomstige welvaart schragen.
