Werk 4.0: Denktank Itinera lanceert toekomstvisie voor de arbeidsmarkt
Robotisering, artificiële intelligentie, nieuwe globalisering, demografische vergrijzing: de wereld van werk gaat door de grootste transformatie sinds de eerste industriële revolutie. Hoe moet ons arbeidsmarktbeleid inspelen op het fameuze ‘Werk 4.0’? De denktank Itinera stelt een visierapport voor. De auteur, professor Marc De Vos, ontwikkelt vier prioriteiten.
1. Activering 2.0
Technologische disruptie zal vooral bepaalde sectoren zoals banken, kleinhandel en transport treffen. Daar kan preventieve activering, in partnerschap met de bedrijven, een herhaling vermijden van het brugpensioenscenario van de vorige industriële transformatie. We moeten niet wachten op banenverlies maar inzetten op de transitie naar nieuwe banen. Tegelijkertijd moeten we niet-actieven voluit re-activeren. Dat vergt één centraal dienstenpunt, zodat geen onderscheid meer bestaat tussen bijvoorbeeld gehandicapten, werkzoekenden, vluchtelingen, immigranten, steuntrekkers of langdurig zieken.
2. Sociale bescherming op maat
Platformen zoals Uber en Deliveroo illustreren hoe nieuwe arbeid variabel, flexibel en versnipperd wordt en hoe het onderscheid tussen werknemers, zelfstandigen en ambtenaren vervaagt. Itinera formuleert drie wetten voor aangepaste sociale bescherming:
* de economisch actieve persoon moet persoonlijk zijn voordelen bezitten en meenemen,
* zijn economische tegenpartij moet aan die voordelen bijdragen naarmate beide partijen samenwerken,
* de voordelen moeten minstens gedeeltelijk onafhankelijk zijn van het sociaal statuut.
3. Arbeidsmarktbeleid wordt loopbaanbeleid
Niet arbeid en arbeidsvoorwaarden, maar de persoon en zijn loopbaan moeten de focus worden van het beleid. Daarin staat talent centraal: het ontwikkelen, onderhouden en bijwerken van talent doorheen de hele cyclus van de loopbaan wordt een centrale missie omdat de omloopsnelheid op de arbeidsmarkt verhoogt. De schotten tussen onderwijs en arbeid verdwijnen. Technologie is een grote opportuniteit om de kwaliteit van de arbeid en van personeelsbeleid te verbeteren, in het bijzonder voor de interactie tussen mens en technologie. Arbeid wordt zo productiever, beter en duurzamer.
4. Nieuwe kerntaken voor sociaal overleg
De oude structuren van het hiërarchisch sociaal en sectoraal overleg staan haaks op de trends van Werk 4.0: ze moeten zich aanpassen of zullen geleidelijk verdwijnen. Het sociaal overleg kan zich heruitvinden met nieuwe kerntaken in loopbaanbeheer, kwaliteitsrechten en talentontwikkeling. Vakbonden kunnen opnieuw vernieuwers worden en voor de nieuwe werkers de nieuwe sociale bescherming mee organiseren en verlenen.
Contactinfo
Voor verdere informatie kunt u de auteur Marc De Vos bereiken op marc.devos@itinerainstitute.org
1. Activering 2.0
Technologische disruptie zal vooral bepaalde sectoren zoals banken, kleinhandel en transport treffen. Daar kan preventieve activering, in partnerschap met de bedrijven, een herhaling vermijden van het brugpensioenscenario van de vorige industriële transformatie. We moeten niet wachten op banenverlies maar inzetten op de transitie naar nieuwe banen. Tegelijkertijd moeten we niet-actieven voluit re-activeren. Dat vergt één centraal dienstenpunt, zodat geen onderscheid meer bestaat tussen bijvoorbeeld gehandicapten, werkzoekenden, vluchtelingen, immigranten, steuntrekkers of langdurig zieken.
2. Sociale bescherming op maat
Platformen zoals Uber en Deliveroo illustreren hoe nieuwe arbeid variabel, flexibel en versnipperd wordt en hoe het onderscheid tussen werknemers, zelfstandigen en ambtenaren vervaagt. Itinera formuleert drie wetten voor aangepaste sociale bescherming:
* de economisch actieve persoon moet persoonlijk zijn voordelen bezitten en meenemen,
* zijn economische tegenpartij moet aan die voordelen bijdragen naarmate beide partijen samenwerken,
* de voordelen moeten minstens gedeeltelijk onafhankelijk zijn van het sociaal statuut.
3. Arbeidsmarktbeleid wordt loopbaanbeleid
Niet arbeid en arbeidsvoorwaarden, maar de persoon en zijn loopbaan moeten de focus worden van het beleid. Daarin staat talent centraal: het ontwikkelen, onderhouden en bijwerken van talent doorheen de hele cyclus van de loopbaan wordt een centrale missie omdat de omloopsnelheid op de arbeidsmarkt verhoogt. De schotten tussen onderwijs en arbeid verdwijnen. Technologie is een grote opportuniteit om de kwaliteit van de arbeid en van personeelsbeleid te verbeteren, in het bijzonder voor de interactie tussen mens en technologie. Arbeid wordt zo productiever, beter en duurzamer.
4. Nieuwe kerntaken voor sociaal overleg
De oude structuren van het hiërarchisch sociaal en sectoraal overleg staan haaks op de trends van Werk 4.0: ze moeten zich aanpassen of zullen geleidelijk verdwijnen. Het sociaal overleg kan zich heruitvinden met nieuwe kerntaken in loopbaanbeheer, kwaliteitsrechten en talentontwikkeling. Vakbonden kunnen opnieuw vernieuwers worden en voor de nieuwe werkers de nieuwe sociale bescherming mee organiseren en verlenen.
Contactinfo
Voor verdere informatie kunt u de auteur Marc De Vos bereiken op marc.devos@itinerainstitute.org