Itinera roept op tot een breder debat over financiering van het hoger onderwijs
Itinera neemt akte van de politieke agenda om besparingen in de financiering van hoger onderwijs die wellicht zullen gecompenseerd worden met een beperkte verhoging van de inschrijvingsgelden. Deze politieke keuze leidt tot voorspelbare reacties. We mogen het debat over de financiering van het hoger onderwijs echter niet tot symbooldiscussies vernauwen.
- Robuuste studiebeurzen zijn nodig, maar zullen nooit volledig volstaan om alle kosten van inschrijving, huisvesting, mobiliteit, leermateriaal e.d. te dekken.
- Progressiviteit en diversiteit in studiegelden en ondersteuning zijn belangrijk, ook rekening houdend met rendementsverschillen tussen opleidingen.
- Er is meer nodig dan een beperkte compensatie van besparingen via hogere inschrijvingsgelden: een bredere financieringsbasis voor kwaliteit van hoger onderwijs in tijden van massificatie, op een wijze die de kerntaak van academische instellingen ondersteunt in plaats van ze te ondermijnen is essentieel. De noden zijn structureel.
- Een sociaal leenstelsel kan daaraan mede tegemoet komen. Met de juiste modaliteiten zal het:
- Meer ondersteuning geven aan families die het vandaag al moeilijk hebben om de totaalkosten van hoger onderwijs, die veel hoger zijn dan de inschrijvingsgelden, te betalen.
- Toegankelijkheid garanderen.
- Sociaal en progressiever werken, doordat alleen bij werk en succes de lening wordt afbetaald.
Mits intelligente keuzes kan het debat over besparingen en hogere inschrijvingsgelden worden overstegen. Een intelligent sociaal leenstelsel kan mits goed geconstrueerd een nuttige rol spelen bij het verbreden van de financieringsbasis voor het hoger onderwijs. Indien de politiek opteert voor dergelijk stelsel, is het belangrijk om de ontwikkeling in de deelname aan hoger onderwijs nadrukkelijk te monitoren. Belangrijke elementen zijn duidelijke en realistische bovengrenzen, terugbetalingsmodaliteiten in functie van het inkomen, bestrijden van mogelijke misbruiken en kosteninflatie.