'Het ziet er echt niet goed uit' - De Tijd
Europa houdt het best rekening met nog meer terreur door radicale moslims. ‘Er is een reëel risico op copycats.’
Hoewel de drie daders van de moordraid op het kantoor van Charlie Hebdo volgens een getuige riepen dat ze opereerden in naam van Al Qaeda op het Arabisch Schiereiland, een filière van de terreurgroep in Jemen, werden ze gisterenavond vooral geïdentificeerd als strijders van Islamitische Staat. De twee oudsten, naar verluidt Frans-Algerijnse broers, zouden deze zomer teruggekomen zijn uit Syrië, waar ze deelnamen aan de jihadistische terreur van IS. De oudste dader werd enkele jaren geleden ook al veroordeeld omdat hij jonge Fransen had geronseld om in Irak te gaan vechten.
‘Mijn plaatselijke contacten, die ik als zeer betrouwbaar beschouw, zeggen dat IS erachter zit’, stelt ook de Belgische Syriëspecialist Pieter Van Ostaeyen. Het leiderschap van IS heeft de voorbije maanden meerdere malen openlijk opgeroepen om landen aan te vallen die deelnemen aan de internationale coalitie tegen IS in Irak en Syrië. Dat maakt niet alleen Frankrijk, maar ook België tot een doelwit.
Commandostijl
De drie daders waren niet alleen goed voorbereid, ze opereerden ook in militaire commandostijl. ‘Je ziet een evolutie. Het gaat niet meer om grote bomaanslagen met veel slachtoffers, zoals in Londen of Madrid, maar om bewapende enkelingen of kleine groepjes die als guerrilla’s opereren’, zegt Bilal Benyaich, politoloog en auteur van een boek over radicalisering.
‘Doordat overheden zo alert zijn, is het moeilijker grote, gesofistikeerde aanslagen te plegen’, aldus Benyaich. ‘Daarom is er een trend naar lokale cellen en zogenaamde eenzame wolven die op de zwarte markt vrij vlot aan kalasjnikovs en ander wapentuig geraken. Dat is een enorme uitdaging voor veiligheidsdiensten. Hoe hard je ook werkt, altijd glipt er wel eentje door de mazen van het net, zoals de aanslagen op het Joods Museum in Brussel en in Parijs bewijzen.’
Banditisme
Dat nieuwe gezicht van de terreur is ook aan het professionaliseren. De executie van de militair Lee Rigby door twee mannen met messen en een machete, vorig jaar op klaarlichte dag in een Londense straat, is niet te vergelijken met de raid van gisteren in Parijs. Daarbij viel op hoe een van de terroristen doodkalm een gewonde politieman op straat executeert. ‘De modus operandi doet ook heel sterk denken aan die van het grote banditisme’, zegt Benyaich.
Het is een groeiende zorg dat de radicale islam en zware criminaliteit elkaar steeds beter vinden. Experts spreken zelfs van het fenomeen van de gangsterislam. Het is bekend dat heel wat Europese Syriëstrijders een verleden in de zware criminaliteit hebben. Gevangenissen zijn ook een populaire rekruteringsvijver voor de jihad. ‘De ervaring die zware overvallers of grote drugdealers hebben, maakt ze tot geschikte profielen voor ‘homegrown’ terreur’, onderstreept Benyaich.
Hij noemt de kans erg groot dat er nog aanslagen komen, ook bij ons. ‘Er is een reëel risico op copycats, wat dan weer kan leiden tot een gewelddadige reactie uit extreemrechtse hoek. Radicalen langs beide kanten dreigen de samenleving te gijzelen. Nee, het ziet er echt niet goed uit.’
Dit artikel verscheen op 08/01 in de krant De Tijd
Hoewel de drie daders van de moordraid op het kantoor van Charlie Hebdo volgens een getuige riepen dat ze opereerden in naam van Al Qaeda op het Arabisch Schiereiland, een filière van de terreurgroep in Jemen, werden ze gisterenavond vooral geïdentificeerd als strijders van Islamitische Staat. De twee oudsten, naar verluidt Frans-Algerijnse broers, zouden deze zomer teruggekomen zijn uit Syrië, waar ze deelnamen aan de jihadistische terreur van IS. De oudste dader werd enkele jaren geleden ook al veroordeeld omdat hij jonge Fransen had geronseld om in Irak te gaan vechten.
‘Mijn plaatselijke contacten, die ik als zeer betrouwbaar beschouw, zeggen dat IS erachter zit’, stelt ook de Belgische Syriëspecialist Pieter Van Ostaeyen. Het leiderschap van IS heeft de voorbije maanden meerdere malen openlijk opgeroepen om landen aan te vallen die deelnemen aan de internationale coalitie tegen IS in Irak en Syrië. Dat maakt niet alleen Frankrijk, maar ook België tot een doelwit.
Commandostijl
De drie daders waren niet alleen goed voorbereid, ze opereerden ook in militaire commandostijl. ‘Je ziet een evolutie. Het gaat niet meer om grote bomaanslagen met veel slachtoffers, zoals in Londen of Madrid, maar om bewapende enkelingen of kleine groepjes die als guerrilla’s opereren’, zegt Bilal Benyaich, politoloog en auteur van een boek over radicalisering.
‘Doordat overheden zo alert zijn, is het moeilijker grote, gesofistikeerde aanslagen te plegen’, aldus Benyaich. ‘Daarom is er een trend naar lokale cellen en zogenaamde eenzame wolven die op de zwarte markt vrij vlot aan kalasjnikovs en ander wapentuig geraken. Dat is een enorme uitdaging voor veiligheidsdiensten. Hoe hard je ook werkt, altijd glipt er wel eentje door de mazen van het net, zoals de aanslagen op het Joods Museum in Brussel en in Parijs bewijzen.’
Banditisme
Dat nieuwe gezicht van de terreur is ook aan het professionaliseren. De executie van de militair Lee Rigby door twee mannen met messen en een machete, vorig jaar op klaarlichte dag in een Londense straat, is niet te vergelijken met de raid van gisteren in Parijs. Daarbij viel op hoe een van de terroristen doodkalm een gewonde politieman op straat executeert. ‘De modus operandi doet ook heel sterk denken aan die van het grote banditisme’, zegt Benyaich.
Het is een groeiende zorg dat de radicale islam en zware criminaliteit elkaar steeds beter vinden. Experts spreken zelfs van het fenomeen van de gangsterislam. Het is bekend dat heel wat Europese Syriëstrijders een verleden in de zware criminaliteit hebben. Gevangenissen zijn ook een populaire rekruteringsvijver voor de jihad. ‘De ervaring die zware overvallers of grote drugdealers hebben, maakt ze tot geschikte profielen voor ‘homegrown’ terreur’, onderstreept Benyaich.
Hij noemt de kans erg groot dat er nog aanslagen komen, ook bij ons. ‘Er is een reëel risico op copycats, wat dan weer kan leiden tot een gewelddadige reactie uit extreemrechtse hoek. Radicalen langs beide kanten dreigen de samenleving te gijzelen. Nee, het ziet er echt niet goed uit.’
Dit artikel verscheen op 08/01 in de krant De Tijd